Phát biểu tại Hội thảo ông Nguyễn Quốc Thập Chủ tịch Hội dầu khí Việt Nam cho rằng: "PVN là doanh nghiệp nhà nước 100%, làm đc nhiều thì Chính phủ giao nhiều, làm được ít thì Chính phủ giao ít. Về phía thực thi thì ổn ko vấn đề gì, tuy nhiên về mặt pháp lý nếu Chính phủ không muốn liên quan đến tranh chấp, kiện tụng thì nên cân nhắc. Trong phần phân cấp phân quyền ở bản sửa đổi mới nhất. Chúng tôi kiến nghị kế hoạch đại cương thông thường vẫn giao cho PVN".

Ông Nguyễn Quốc Thập cũng chia sẻ, trong điều tra cơ bản về dầu khí khác với điều tra cơ bản bên địa chất. Các nhà đầu tư tư nhân rất ít, trọng số của nhà đầu tư nước ngoài chiếm đến 80%. Trong điều tra cơ bản hiện dự thảo luật đang giao cho Bộ Tài nguyên và Môi trường với những định mức cụ thể nhưng tôi cho rằng sẽ rất khó khả thi bởi vì hoàn toàn do nhà đầu tư nước ngoài thực hiện thu nổ địa chấn.

Cần cân nhắc, bổ sung chính sách ưu đãi, chẳng hạn như bổ sung thêm khoản trường hợp kết thúc giai đoạn tìm kiếm thăm dò, nhà đầu tư thấy cần ưu đãi cao hơn để chuyển sang giai đoạn khai thác, nhà đầu tư sẽ trình hồ sơ xin thay đổi, Bộ Công Thương thẩm định. Nếu bổ sung điểm này, luật ra đời sẽ thể hiện tính bao quát, ưu đãi cho nhà đầu tư, đảm bảo hài hòa lợi ích.

Ông Thập đánh giá cao Dự thảo Luật Dầu khí (sửa đổi) và kỳ vọng những vướng mắc còn tồn tại sẽ tiếp tục được chỉnh lý trong Dự thảo hoặc trong Thông tư hướng dẫn thi hành Luật; cũng như mong muốn Luật Dầu khí sửa đổi với những điểm mới, tiến bộ sẽ sớm được thông qua và thực thi, đáp ứng kỳ vọng của của Đảng, nhà nước, xã hội và doanh nghiệp.

Cùng tham luận tại Hội thảo, ông Nguyễn Văn Vy – Phó Chủ tịch Hiệp hội năng lượng Việt Nam đánh giá Luật dầu khí sửa đổi mới đã đưa ra 1 số nội dung của nghị định 95, nâng cấp được chức năng nhiệm vụ của Tập đoàn PVN. Dự thảo luật mới có thể coi như là luật mới cần 2 nghị định để hướng dẫn thực hiện chi tiết hơn.

Cụ thể ông Vy đưa ra 1 số ý kiến về chương IX: Thứ nhất, về vấn đề điều tra cơ bản. Giai đoạn đầu về điều tra sơ bộ do PVN thực hiện. Giai đoạn 2 nhà thầu giao thầu, khoan thăm dò, phương pháp điều tra thì có quy định về các định mức, theo ông thì vẫn cần định mức để kiểm soát được chi phí.

Về hợp đồng dầu khí có quy định PVN cần báo cáo Bộ Công thương trình Chính phủ phê duyệt hợp đồng dầu khí. Khi có điều tra cơ bản mới dự thảo hợp đồng chào thầu để kí hợp đồng rất là sơ bộ, chưa đi vào chi tiết.

Về thẩm quyền phê duyệt của Chính phủ, cố gắng phân cấp thêm cho PVN để đẩy nhanh tiến độ các dự án.

Về quy định phát triên mỏ, có thể phân cấp cho Chính Phủ, đặc biệt là đối với các dự án mỏ khí, liên quan đến chuỗi thì thẩm quyền Bộ Công thương chưa được đảm bảo, sợ chưa đủ thẩm quyền.

Về vấn đề thẩm định chất lượng, ông cho rằng giao cho Bộ Công thương thẩm định thì liệu có đảm bảo về chuyên môn hay không. Hiện tại, về vấn đề này có hội đồng thẩm định trữ lượng quản lý quốc gia và Bộ Tài nguyên Môi trường quản lý. Ông đề nghị cân nhắc nên giao cho hội đồng thẩm định trữ lượng quản lý quốc gia để đảm bảo chuyên môn thẩm định.

Về vai trò của PVN, sau này có bước phát triển ngoài lĩnh vực truyền thống có thể phát triển điện gió, hydro, công nghệ năng lượng tái tạo theo định hướng Cop 26 có thể đề cập thêm nâng cao vai trò của PVN trong các lĩnh vực này. Hiện vai trò của PVN vẫn còn yếu, các đơn vị thuộc PVN phát triển hơi bị chậm mặc dù thuộc ngành mũi nhọn. Do đó, từ luật này có thể mở rộng phát triển thêm các điều luật khác hỗ trợ tốt hơn cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực dầu khí để tạo điều kiện phát triển lớn mạnh.

Chia sẻ tại Hội thảo, TS Nguyễn Minh Phong – Chuyên gia kinh tế ủng hộ dự thảo mới và đề nghị quán triệt sâu hơn hai vấn đề tinh thần dự thảo: Tăng phân cấp cho PVN và tạo làn sóng mới thu hút đầu tư.

Về vấn dề chính sách ưu đãi, phải chú ý các chính sách ưu đãi cao hơn đối với các vùng biển nhạy cảm. Bên cạnh đó, ông ủng hộ vai trò kép của PVN. Tuy nhiên cần chú ý một số vấn dề để tránh tình trạng “vừa đá bóng thổi còi”, tình trạng tranh công đổ tội, liên quan đến các vấn đề kiện tụng

TS Nguyễn Minh Phong cũng đưa ra 4 đề xuất như sau:

- Thứ nhất là bổ sung thêm quy định về sự kiện toàn tổ chức bộ máy PVN trong nghị định.

- Thứ hai, hiện tại trong Dự thảo đang quá đề cao vai trò của Bộ côn thương. Cần tăng thêm vai trò Bộ Tài nguyên Môi trường, Bộ quốc phòng. Điển hình trong Khoản 4,5,6 điều 24, liên quan an ninh quốc phòng phải có ý kiến của Bộ Quốc phòng.

- Thứ ba, cần đa dạng hóa mẫu của các hợp đồng, phù hợp đối tượng từng mỏ, từng đối tác tham gia, từng thời điểm, đảm bảo được sự linh hoạt, không gây cứng nhắc.

- Cuối cùng, trong khoản 3 điều 61 về vai trò của PVN. PVN phê duyệt đủ thứ, giữ cả vai trò kiểm toán, quyết toán, tức làm từ “A đến Z”. Do đó cần tách kiểm toán ra khỏi chức năng cua PVN, cần đưa ra kiểm toán nhà nước độc lập trước khi trình Chính Phủ.

Về phía đại diện Quốc hội, nhất trí với nội dung Dự thảo sửa đổi Luật dầu khí mới, tuy nhiên, Bà Nguyễn Phương Thảo – Chuyên viên chính Viện nghiên cứu Lập pháp – Quốc hội cho rằng dự thảo mới chỉ có 64 điều, số điều còn ít, nhiều quy định, nguyên tắc vẫn còn chung chung, chưa chi tiết, khi đưa vào triển khai có thể sẽ gây xung đột với các luật khác.

Về vai trò của PVN, sau khi tham khảo mô hình các nước, việc tiếp tục thực hiện PVN với 2 chức năng là phù hợp với thực tiễn của Việt Nam. Tuy nhiên việc phân định vai trò PVN cho chức năng cần làm rõ, tránh tình trạng không rõ ràng.

Vấn đề quyền quản lý Nhà nước, điểm b điều 65 quy định về vai trò của Bộ Công thương “Nghiên cứu xây dựng, ban hành, hướng dẫn về định mức chi phí, định mức kinh tế, kỹ thuật cho điều tra cơ bản về dầu khí và hoạt động dầu khí” bà đồng ý với quan điểm của ông Thập là bỏ quy định đề các định mức.

Thanh Tùng