Nhạc sĩ nổi tiếng Ed Sheeran gần đây đã trình diễn nhịp điệu trong bản hit Shape of You của mình trước Tòa án tối cao ở London nhằm chứng minh bản nhạc không sao chép từ tác phẩm âm nhạc nào trước đó.

Cụ thể, ca sĩ nhạc sĩ Sheeran hiện đang vướng vào một cuộc tranh chấp bản quyền với nghệ sĩ Sami Chokri (thường hoạt động với nghệ danh Sami Switch) và nhà sản xuất âm nhạc, Ross O'Donoghue, người cáo buộc Shape of You vi phạm một số phần trong bài hát Oh Why phát hành vào năm 2015 của họ. 

Các thủ tục tố tụng ban đầu được Sheeran và các đồng tác giả đưa ra trước Tòa án Tối cao vào tháng 5 năm 2018, yêu cầu Tòa án tuyên bố bài hát không vi phạm bản quyền của Chokri và O'Donoghue. 

Tuy nhiên, tháng 7 năm 2018, một yêu cầu phản tố đã được đưa ra trên cơ sở vi phạm bản quyền. Hai nghệ sĩ Chokri và O'Donoghue cáo buộc câu "Oh I" trong Shape of You "rõ ràng quá giống" với câu móc "Oh Why" trong bài hát cùng tên của họ. Các tác giả này cũng tin rằng nhạc sĩ Sheeran và các đồng tác giả rất có thể đã nghe bài hát của họ trước khi tạo ra tác phẩm này.

Trong quá trình dẫn chứng, Tòa án có phát một số đoạn ghi âm Sheeran hát đoạn hook của bài ở các cao độ khác nhau, sử dụng một kỹ thuật được gọi là "xếp chồng". Theo đó, Sheeran cũng hát đoạn hook bài Feeling Good của Nina Simone và No Diggity của Blackstreet để minh họa cho giai điệu phổ biến trong sáng tác nhạc pop. Nam ca sĩ giải thích chi tiết về điểm tương đồng không có gì lạ vì cả hai tác phẩm đều sử dụng thang âm ngũ cung và chứa các nguyên âm trong đó.

Ở một diễn biến khác, ngôi sao nhạc pop Dua Lipa cũng phải đối mặt với hai trường hợp vi phạm bản quyền liên quan đến bản hit Levitating của cô.

Khiếu nại đầu tiên được đưa ra bởi ban nhạc reggae, Artikal Sound System, với cáo buộc phần điệp khúc vi phạm bài hát Live Your Life vào năm 2017 của họ. 

Sau đó, các nhạc sĩ L.Russel Brown và Sandy Linzer cũng đệ đơn khiếu nại Dua Lipa, lập luận rằng “giai điệu đặc trưng” đặc biệt là câu giới thiệu của bài Levitating đã sao chép các bài hát Wiggle và Giggle All Night và Don Diablo của họ.

Vấn đề tương tự cũng xảy ra với DJ người Pháp, David Guetta, khi tác phẩm Light Headed trong sự hợp tác của riêng anh với ca sĩ Sia vào năm 2018 cũng bị nhạc sĩ Daniel Baron tố vi phạm bản quyền, sao chép giai điệu nhạc.

Khi đánh giá các trường hợp bị cáo buộc vi phạm này, Tòa án sẽ dựa vào kết quả kiểm tra định tính, xem xét mức độ tương đồng về khách quan giữa hai tác phẩm, cũng như liệu có tồn tại mối liên hệ giữa tác phẩm gốc và tác phẩm bị cáo buộc vi phạm không. 

Về cơ bản, nguyên đơn cần chứng minh được nghệ sĩ thực sự đã xem tác phẩm trước đó, đồng thời điều chỉnh hoặc sao chép các yếu tố quan trọng khi sáng tác bài hát mới.

Ranh giới mà các nhạc sĩ vấp phải giữa cảm hứng và hành vi đạo nhái đang trở thành mối quan tâm ngày càng tăng trong ngành công nghiệp âm nhạc. Tòa án cần kiểm tra kĩ lưỡng để xác định liệu các sáng tác mới có xâm phạm tác phẩm đi trước không trước khi đưa ra phán quyết cuối cùng.

Hải Yến