Chuyển đổi số (CĐS) không còn là lựa chọn mà là con đường tất yếu giúp các làng nghề truyền thống - vốn là nguồn sinh kế của hàng trăm nghìn lao động và là di sản văn hóa đặc sắc của Thăng Long - Hà Nội - tiếp cận thị trường toàn cầu, nâng cao năng lực cạnh tranh và bảo tồn giá trị bản sắc.

Sự dịch chuyển từ kinh doanh truyền thống sang nền tảng số đã tạo ra những điểm sáng ấn tượng tại các làng nghề nổi tiếng. Tại Lụa Vạn Phúc, bên cạnh việc đón khách tham quan trực tiếp, nhiều hộ sản xuất đã đầu tư đồng bộ hệ thống bán hàng trực tuyến với website, fanpage, thiết bị livestream cùng đội ngũ nhân viên trực online.

Còn tại Gốm Bát Tràng, các cơ sở đã nhanh chóng xây dựng gian hàng trên các sàn thương mại điện tử, sử dụng livestream để tương tác và đặc biệt là áp dụng mã QR truy xuất nguồn gốc. Nhờ những động thái này, nhiều cơ sở gốm sứ đã ghi nhận mức tăng doanh thu ấn tượng từ 30-40%.

Không chỉ dừng lại ở các thương hiệu lớn, phong trào CĐS đã lan rộng về các xã ngoại thành. Tại Dân Hòa (mây tre đan, gỗ mỹ nghệ), sau khi được Sở Công Thương và các đơn vị phối hợp tổ chức tập huấn về “kỹ năng kinh doanh trên nền tảng số”, người dân đã nắm bắt cách chụp ảnh sản phẩm, quản lý gian hàng và quảng bá qua mạng xã hội.

Tương tự, ở Thư Lâm, việc phối hợp với Trung tâm Chuyển đổi số nông nghiệp (Bộ Thông tin và Truyền thông) đã giúp các HTX gỗ Liên Hà, HTX hoa cây cảnh xây dựng thành công website, fanpage và gian hàng TMĐT. Doanh thu nhờ đó tăng trưởng đều đặn 20-30% mỗi năm, thậm chí giúp nhiều sản phẩm lần đầu tiên vươn ra thị trường quốc tế.

Chuyển đổi số trong làng nghề đã thúc đẩy một sự đổi mới căn bản trong tư duy sản xuất và quản lý. Các nghệ nhân, thợ trẻ đã thành thạo việc sử dụng điện thoại thông minh để quay video, livestream giới thiệu sản phẩm, sử dụng mã QR để minh bạch thông tin, và kết nối giao thương qua mạng xã hội. Người dân cũng dần quen với giao dịch điện tử, thanh toán không tiền mặt, góp phần tích cực vào công cuộc xây dựng kinh tế số, xã hội số ở nông thôn.

Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội Nguyễn Thế Hiệp khẳng định, thương mại điện tử và công nghệ số đang trở thành một phần không thể thiếu trong sự phát triển của làng nghề, không chỉ giúp quảng bá sản phẩm hiệu quả hơn mà còn khẳng định sự nhanh nhạy của người thợ Thủ đô trong việc bắt kịp xu thế thời đại.

Tuy nhiên, con đường CĐS không hoàn toàn bằng phẳng. Quá trình này còn vấp phải một số thách thức như hạ tầng công nghệ chưa đồng bộ, thiếu nhân lực am hiểu công nghệ, chi phí quảng cáo và logistics cao, cùng tâm lý ngại thay đổi thói quen kinh doanh truyền thống của một bộ phận người dân.

Để tháo gỡ, Thành phố Hà Nội đã và đang triển khai các chương trình trọng điểm, ưu tiên hỗ trợ khu vực làng nghề, HTX. Cùng với việc tổ chức hơn 40 lớp tập huấn từ đầu năm 2025 đến nay và đưa gần 1.000 sản phẩm OCOP, thủ công mỹ nghệ lên sàn TMĐT (thông qua việc gắn mã truy xuất nguồn gốc), Thành phố còn triển khai các sáng kiến như chương trình "Gian hàng số - nâng tầm thương nhân Thủ đô" để hỗ trợ HTX, làng nghề làm hạt nhân kết nối sản phẩm lên nền tảng trực tuyến.

Hà Châu