Hội thảo khoa học quốc tế "20 năm nghiên cứu, bảo tồn và phát huy giá trị di sản Hoàng Thành Thăng Long - Hà Nội" là hoạt động kỷ niệm 50 năm Công ước về Bảo vệ Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới (Công ước 1972) nhằm đẩy mạnh việc thực hiện các khuyến nghị của Ủy ban Di sản Thế giới trong công tác nghiên cứu khoa học, khảo cổ học phục vụ quản lý hiệu quả Khu Di sản; đồng thời hoàn thiện Kế hoạch quản lý di sản giai đoạn 2022-2030, tầm nhìn 2045 và tổng hợp kết quả 20 năm nghiên cứu, khai quật, phát lộ Hoàng Thành Thăng Long - Hà Nội (2002-2022).

Tham dự Hội thảo, về phía đại biểu quốc tế có: Bà Nao hayasi - đại diện Trung tâm Di sản thế giới, phụ trách khu vực Châu Á - Thái Bình Dương; bà Marie Laure Laveni, Chủ tịch Hội đồng Di tích và Di chỉ Quốc tế ICOMOS; ông Christian Manhart, Trưởng đại diện Văn phòng UNESCO Việt Nam; ông Alberto Garlandini, Nguyên Chủ tịch Hội đồng Bảo tàng Quốc tế (ICOM).

Về phía đại biểu Việt Nam có các đồng chí: Đinh Tiến Dũng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy, Trường đoàn Đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội; Nguyễn Thị Tuyến, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy; Ngô Thị Thanh Hằng, Nguyên Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Nguyên Phó Bí thư Thường trực Thành uỷ Hà Nội; Trần Sỹ Thanh, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội; Nguyễn Ngọc Tuấn, Phó Bí thư Thành uỷ Hà Nội, Chủ tịch Hội đồng nhân dân Thành phố; Nguyễn Văn Phong, Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội; Chử Xuân Dũng, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố; Hoàng Đạo Cương, Thứ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch; Chu Đức Nhuận, Vụ trưởng Vụ Khoa giáo - Văn xã, Văn phòng Chính phủ; Phạm Vinh Quang, Tổng thư ký Ủy ban quốc gia UNESCO Việt Nam, Vụ trưởng Vụ Ngoại giao Văn hoá và UNESCO, Bộ Ngoại giao...

Hội thảo còn có sự góp mặt của đại diện các tổ chức quốc tế, cơ quan ngoại giao, các bộ, ban ngành và các viện nghiên cứu...

Có thể nói, hội thảo là dịp tổng kết những thành tựu nổi bật trong công tác quản lý, nghiên cứu, bảo tồn và phát huy giá trị tại Khu Trung tâm Hoàng Thành Thăng Long - Hà Nội từ 2002 đến nay, đặc biệt giới thiệu kết quả khai quật khảo cổ học 10 năm tại khu vực Chính điện Kính Thiên. Hoạt động sẽ giúp những người làm công tác nghiên cứu, bảo tồn và phát huy giá trị di sản trong nước và quốc tế có cơ hội trao đổi, học tập kinh nghiệm, nghiên cứu so sánh… trong việc phục dựng các cung điện; tham vấn khoa học về định hướng cho công tác nghiên cứu, bảo tồn và phát huy các giá trị của Di sản thế giới Khu Trung tâm Hoàng Thành Thăng Long - Hà Nội; thúc đẩy hoạt động quảng bá các giá trị đặc sắc văn hóa Thăng Long - Hà Nội, Việt Nam lan tỏa trong nước và quốc tế.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh khẳng định: Khu di sản Hoàng Thành Thăng Long là một quần thể di tích, di vật mang bề dày lịch sử - văn hóa lâu đời; là di tích văn hóa, lịch sử, khảo cổ tiêu biểu và là bằng chứng vật chất, phản ánh trình độ kỹ thuật cao, chứa đựng các giá trị về lịch sử, kiến trúc, nghệ thuật; đồng thời phản ánh sự giao thoa văn hóa trong một quá trình lịch sử lâu dài của dân tộc Việt Nam với các nước trong khu vực và trên thế giới.

Chủ tịch thành phố Hà Nội nhấn mạnh, Chính phủ, UBND thành phố và các bộ, ngành Trung ương đã dành sự quan tâm đặc biệt, nhằm bảo tồn, phát huy giá trị của Khu di sản. Thành phố đã thành lập Ban Chỉ đạo triển khai Dự án bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị Khu di sản Hoàng Thành Thăng Long và Khu di tích Cổ Loa; chỉ đạo thực hiện nghiêm những cam kết của Chính phủ Việt Nam đối với khuyến nghị của ICOMOS về di sản; tiếp tục đẩy mạnh công tác nghiên cứu lịch sử, khảo cổ, bảo tồn và giới thiệu, quảng bá nhằm phát huy giá trị của di sản; để Hoàng Thành Thăng Long mãi là niềm tự hào của Việt Nam.

Để góp phần nhận thức sâu sắc, toàn diện hơn về những giá trị căn bản của khu di sản Thế giới Hoàng Thành Thăng Long - Hà Nội; nhất là trên các phương diện kiến trúc, cảnh quan, sự giao thoa văn hóa, bảo tồn và phát huy giá trị…, Chủ tịch thành phố mong muốn các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý tham gia và góp nhiều ý tưởng tâm huyết, sáng tạo, đưa ra các giải pháp khả thi để gìn giữ, phát huy giá trị của di sản.

Tại Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hoàng Đạo Cương cũng khẳng định: Trong số 3 “cố đô” của Việt Nam được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới, Hoàng thành Thăng Long có nét độc đáo riêng thể hiện sự nối tiếp, liên tục trong suốt chiều dài lịch sử dân tộc Việt Nam.

Đây được coi là trung tâm chính trị quan trọng bậc nhất trong hệ thống các kinh đô của Việt Nam - nơi hội tụ các giá trị lịch sử, văn hóa của dân tộc ta qua hàng ngàn năm lịch sử.

Trải qua hơn 20 năm nghiên cứu, bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị di sản, Khu trung tâm Hoàng thành Thăng Long đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Đến nay, về cơ bản, các khuyến nghị của UNESCO đã và đang tiếp tục được các cơ quan quản lý di sản của thành phố Hà Nội thực hiện đầy đủ, từ việc củng cố bộ máy tổ chức và tăng cường vai trò, chức năng, nhiệm vụ đến bổ sung nguồn nhân lực, đào tạo, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý di sản; xây dựng và ban hành các quy chế bảo vệ di sản; xây dựng và thực thi các kế hoạch quản lý, quy hoạch và đầu tư nguồn lực tài chính để triển khai các dự án bảo vệ, bảo tồn, tu bổ, tôn tạo di sản, ngăn chặn các nguy cơ tác động, ảnh hưởng xấu tới di sản, tăng cường công tác nghiên cứu khoa học...

Bên cạnh những thành tựu đã đạt được, công tác quản lý Di sản thế giới Khu Trung tâm Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội vẫn còn đặt ra nhiều khó khăn, thách thức, đòi hỏi các nhà quản lý, nhà khoa học tiếp tục nghiên cứu, tìm hiểu và giải quyết từ nhiều góc độ khác nhau. 

Chính vì vậy, Hội thảo khoa học quốc tế “20 năm nghiên cứu, bảo tồn và phát huy giá trị di sản Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội” sẽ là cơ hội tốt nhất để chúng ta góp thêm tiếng nói, kinh nghiệm, trí tuệ cho công tác quản lý, bảo tồn di sản có tầm quan trọng không chỉ của Việt Nam, mà còn của cộng đồng quốc tế. Đặc biệt, Hội thảo này càng có ý nghĩa hơn, khi nó được diễn ra trong bối cảnh UNESCO đang tổ chức các hoạt động hướng tới Lễ kỷ niệm 50 năm Công ước về bảo vệ di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới.

Hương Mi