Dự án không sử dụng nguồn nguyên liệu sơ cấp, chỉ tận dụng nguồn nhiệt thừa có sẵn của nhà máy. Nguồn cung cấp nhiệt cho trạm phát điện là khí thải của quá trình nung luyện clinker được lấy từ 2 nguồn: Nguồn khí thải sau tháp trao đổi nhiệt và nguồn khí thải sau thiết bị làm lạnh clinker của dây chuyền sản xuất clinker. 

Toàn bộ lượng khí nóng từ tháp trao đổi nhiệt (nhiệt độ khoảng 320- 350oC) được dẫn vào hệ thống tháp thu nhiệt đưa đến turbine. Đầu tiên hơi nước giãn nở trong ống tăng tốc (cánh tĩnh của turbine) để tăng động năng, sau đó đập vào cánh động của turbine, làm turbine quay và sinh công chạy máy phát điện.

Sau một năm hoạt động, trạm phát điện tận dụng nhiệt dư vận hành ổn định và khẳng định hiệu quả rõ rệt. Lợi ích lớn nhất là trạm bảo đảm 25-30% nhu cầu điện năng cho toàn bộ nhà máy, làm giảm chi phí sản xuất, góp phần nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm. Đặc biệt, trạm phát điện tận dụng nhiệt dư làm giảm tối đa bụi phát tán ra môi trường, giảm phát thải khí CO2 gây hiệu ứng nhà kính. 

 Theo Công ước khung của Liên Hợp quốc về biến đổi khí hậu, Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Tài nguyên và Môi trường) đã phối hợp với các cơ quan liên quan nghiên cứu, xây dựng hệ số phát thải của lưới điện Việt Nam (EF) cho năm 2017. Theo đó,  EF năm 2017 là 0,8649 tấn CO2/MWh, với công suất phát điện của trạm khoảng 10,5MW thì lượng phát thải của dự án giảm được khoảng 60 nghìn tấn CO2/năm. Điều này rất có ý nghĩa trong việc giảm phát thải ứng phó với biến đổi khí hậu và phát triển ngành công nghiệp xi măng bền vững gắn với bảo vệ môi trường theo hướng sản xuất ngày càng “xanh” hơn.

Ông Vũ Quang Bắc, Giám đốc điều hành Công ty cổ phần xi măng Xuân Thành cho biết: Thông thường, trong quá trình sản xuất xi măng sẽ thải ra môi trường một lượng khí thải nhất định, nhưng sử dụng công nghệ phát điện, nhiệt dư đã được thu về để biến thành điện. Tận dụng nhiệt dư trong sản xuất xi măng để phát điện mang lại nhiều lợi ích thiết thực, nhất là đem lại lợi ích kinh tế rất lớn, giúp nhà máy tiết kiệm khoảng 20 tỷ đồng tiền điện một tháng.

Hệ thống trạm phát điện tận dụng nhiệt khí thải được thiết kế, lắp đặt không làm ảnh hưởng đến công suất, chất lượng sản phẩm hay làm tăng tiêu hao nhiệt của dây chuyền sản xuất xi măng. Các thiết bị của hệ thống phát điện được chọn cho hiệu suất lớn nhất và điều khiển tự động từ phòng điều khiển trung tâm bảo đảm an toàn cho người và thiết bị.

Hiện nay, những người thợ của Công ty cổ phần xi măng Xuân Thành đã hoàn toàn làm chủ được máy móc thiết bị của trạm phát điện tận dụng nhiệt dư. Theo tính toán sau khoảng 2-3 năm, trạm phát điện tận dụng nhiệt dư sẽ thu hồi đủ vốn đầu tư ban đầu, những năm sau trạm tiết kiệm cho đơn vị một khoản chi phí lớn, bởi giảm tới 25-30% chi phí điện năng cần cho sản xuất.

Văn Linh