Cuộc chiến chống rửa tiền thông qua tiền mã hóa là một thách thức khó khăn đòi hỏi cơ quan chức năng của các nước nâng cao cảnh giác và thích nghi liên tục với các chiêu trò mới. Khi hệ sinh thái tiền mã hóa tiếp tục phát triển, các chiến lược ngăn chặn khai thác tiền mã hóa cho mục đích bất hợp pháp của các quốc gia cũng phải phát triển theo.

Cách thức rửa tiền phổ biến nhất của tội phạm sử dụng là sử dụng ví trung gian. Cụ thể, khoảng 80% các vụ rửa tiền chảy qua ví trung gian nhằm phân lớp giao dịch giúp tội phạm dễ dàng che giấu mối liên hệ giữa các khoản tiền bất hợp pháp với cá nhân/tổ chức đứng sau.

Thứ hai, máy trộn tiền điện tử (tumbler) là công cụ ưa thích cho các hoạt động rửa tiền. Theo đó, dịch vụ cho phép người dùng trộn tiền mã hóa của họ với tiền của nhiều cá nhân khác khiến việc phát hiện nguồn gốc và quyền sở hữu của chúng trở nên khó khăn. Năm 2022, khối lượng giao dịch thông qua máy trộn tăng lên mạnh mẽ. Theo Binance, các máy trộn đã liên tục xử lý khoảng 1/4 tổng số Bitcoin (BTC) bất hợp pháp mỗi năm.

Thứ ba, đồng tiền riêng tư, đặc biệt là Monero, được những người muốn tránh sự giám sát gia tăng cường sử dụng. Các tính năng ẩn danh nâng cao của đồng tiền riêng tư khiến chúng đặc biệt hấp dẫn đối với những tội phạm muốn rửa tiền, đặt ra những thách thức đáng kể cho các cơ quan quản lý.

Báo cáo tiết lộ rằng hơn 50% dòng tiền bất hợp pháp sẽ đến các sàn giao dịch tập trung. Điều này là do tính thanh khoản cao và dễ dàng chuyển đổi tiền điện tử sang tiền pháp định.

Tuy nhiên, khối lượng tiền được rửa trên các sàn giao dịch tập trung cũng đang giảm đáng kể - từ gần 2 tỷ 600 triệu USD một tháng ở mức cao nhất xuống còn khoảng gần 900 triệu USD. Sự sụt giảm này cho thấy các chương trình chống rửa tiền (AML) của các sàn giao dịch tập trung đang ngày càng hiệu quả trong việc phát hiện và giảm thiểu hoạt động rửa tiền.

Thứ tư, ví hợp nhất (Consolidation Wallets) là một kỹ thuật rửa tiền khác cũng cần được chú ý. Vào năm 2024, hơn 1.500 ví hợp nhất đã nhận được tổng cộng 2,6 tỷ bảng Anh (quy đổi từ Bitcoin), cụ thể, mỗi ví nhận tiền từ ít nhất mười ví khác nhau. Mô hình hợp nhất này có thể che giấu nguồn gốc của tiền trước khi chuyển đến các sàn giao dịch hoặc các điểm rút tiền khác.

Tại Việt Nam, theo TS. Phạm Anh Khôi, do thiếu hành lang pháp lý quản lý Tài sản số, tài sản ảo nên toàn bộ dòng tiền đầu tư vào tài sản số chưa được kiểm soát tốt, gây thất thu về thuế và kéo theo nhiều vấn đề khác như phòng chống rửa tiền, bảo vệ người dùng,...

“Nếu chúng ta sớm có chính sách quản lý chặt chẽ thì thay vì việc đi vào nền kinh tế ngầm chưa được kiểm soát, dòng tiền này có thể sẽ trở thành một động lực tốt giúp thúc đẩy nền kinh tế. Trong đó, lĩnh vực đầu tiên có thể nhận được dòng vốn này chính là RWA do những ưu thế vượt trội của loại hình tài sản này như được đảm bảo giá trị bằng tài sản thực, thanh khoản nhanh và đa dạng hóa danh mục đầu tư”, chuyên gia này khuyến nghị.

Mặc dù vậy, cũng theo các chuyên gia, các nhà đầu tư khi tham gia vào lĩnh vực tài sản số nói chung và RWA cần chuẩn bị kiến thức và hiểu biết về thị trường tài chính, công nghệ và pháp lý, tham vấn các chuyên gia, tổ chức đầu ngành, liên tục đánh giá và cập nhật các rủi ro biến động và pháp lý, lựa chọn nền tảng giao dịch uy tín và đặc biệt là cần có chiến lược đầu tư rõ ràng và đa dạng hóa danh mục để giảm thiểu rủi ro và tối đa hóa lợi ích.

TH