1. Về mặt pháp lý và thực tiễn

Trong văn bản phản đối của mình, Tổng Công ty cổ phần Bia – Rượu – Nước giải khát Hà Nội (HABECO) khẳng định, HABECO là chủ sở hữu của nhiều nhãn hiệu, trong đó có các nhãn hiệu hình sau đây:

Sau khi tham chiếu, HABECO nhận thấy dấu hiệu đối chứng tương tự gây nhầm lẫn với các nhãn hiệu đang được bảo hộ. Cụ thể:

Dấu hiệu bị phản đối bao gồm chữ “SPECIALSKY HÀ NỘI” và “HÀ NỘI SPECIALSKY” được viết theo kiểu chữ thông thường, trong đó chữ “HÀ NỘI” khi đăng ký cho sản phẩm thuộc Nhóm 32 (Bia; nước giải khát (không chứa cồn); đồ uống (không chứ cồn) – thì tương tự gây nhầm lẫn với Nhãn hiệu đối chứng là “BIA HÀ NỘI” – là một nhãn hiệu đã được hình thành và sử dụng rộng rãi, lâu đời, và trở thành một danh từ riêng.

Từ đó, HABECO cho rằng có căn cứ để đánh giá Dấu hiệu bị phản đối tương tự gây nhầm lẫn với các Nhãn hiệu đối chứng của HABECO. Vì vậy, Dấu hiệu bị phản đối không đáp ứng yêu cầu bảo hộ đối với nhãn hiệu, căn cứ Điều 74.2e - Luật Sở hữu trí tuệ.

2. Về mặt danh tiếng của nhãn hiệu đối chứng

Theo HABECO, các nhãn hiệu đối chứng đang được bảo hộ của HABECO như nêu trên đều là các nhãn hiệu đã hình thành danh tiếng thông qua lịch sử lâu đời và quá trình sử dụng rộng rãi. Thông qua Bản tuyên bố, có thể thấy được danh tiếng, uy tín rộng rãi của HABECO như được tóm lược ở các điểm nổi bật sau đây:

Tổng quan về HABECO/BIA HÀ NỘI:

Tổng Công ty cổ phần Bia – Rượu – Nước giải khát Hà Nội là 1 trong 3 doan nghiệp sản xuất và kinh doanh bia có thị phần lớn nhất Việt Nam, với lịch sử hình thành và phát triển lâu đời (trải qua gần 150 năm) cùng tên gọi “BIA HÀ NỘI” đã trở thành một nhãn hiệu/ tên thương mại nổi tiếng, trở thành một danh từ riêng in đậm trong tâm trí người tiêu dùng khi nhắc tới các sản phẩm do Tổng Công ty sản xuất.

Kể từ năm 1957, cụm từ “BIA HÀ NỘI” đã gắn liền với tên tuổi/ tên thương mại của Tổng Công ty, trở thành một phần quan trọng trong tên thương mại và nhận diện thương hiệu của Tổng Công ty. Trải qua một thời gian dài (gần 70 năm), cụm từ “BIA HÀ NỘI” đã không còn được nhìn nhận với tư cách là sự kết hợp đơn thuần của hai danh từ riêng lẻ (BIA; HÀ NỘI) nữa mà trở thành một danh từ riêng “BIA HÀ NỘI”. Khi nhắc tới “BIA HÀ NỘI” là người tiêu dùng có thể hiểu được đây là một sản phẩm do Tổng Công ty sản xuất và kinh doanh, bởi gắn liền với nguồn nước thuần khiết được khai thác tại khu vực nhà máy.

Chặng đường hình thành và phát triển gần 150 năm của Tổng Công ty đã trải qua nhiều cột mốc quan trọng.

Trong những năm gần đây, HABECO luôn giữ vững vị thế là 1 trong 3 doanh nghiệp bia có thị phần lớn nhất cả nước.

Sản phẩm của HABECO/BIA HÀ NỘI:

Hương vị đặc trưng mà các sản phẩm Bia Hà Nội có được một phần đến từ nguồn nước thuần khiết được khai thác tại khu vực nhà máy, là một nguồn nước vô cùng thích hợp để sản xuất bia mà qua đó đem lại cho sản phẩm Bia Hà Nội một vị ngon đặc biệt.

Hiện tại, HABECO sản xuất và kinh doanh nhiều sản phẩm da dạng về chủng loại và phân khúc. Có thể kể tới như sau: BIA HÀ NỘI; BIA TRÚC BẠCH; BIA Hanoi BOLD & Hanoi LIGHT …

Bảo hộ và Sử dụng thương hiệu:

HABECO đã tiến hành đăng ký bảo hộ nhãn hiệu từ rất sớm, với nhãn hiệu “BIA HÀ NỘI” (nhãn hiệu chữ) cho nhóm 32 đã được nộp đơn đăng ký bảo hộ tự ngày 18/07/1994 – tức cách đây tròn 30 năm.

Tính tới nay, HABECO đã rà soát và đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ cho các sản phẩm của mình, và hiện là chủ sở hữu của rất nhiều nhãn hiệu bao gồm nhưng không giới hạn bởi: Gần 70 nhãn hiệu có chứa yếu tố “BIA HÀ NỘI” / “HANOI BEER” hoặc tương tự; Gần 70 nhãn hiệu có chứa yếu tố “HABECO”; Nhiều nhãn hiệu có chứa yếu tố “TRÚC BẠCH”.

Với sức vươn lên mạnh mẽ của một cây đại thụ trong ngành nước giải khát Việt Nam, các sản phẩm của HABECO được phân phối rộng rãi tới không chỉ ở thị trường trong nước mà cả tại các thị trường nước ngoài như Đài Loan, Hàn Quốc, Anh, Đức, Mỹ, Australia, cùng nhiều quốc gia khác trên thế giới.

Doanh thu và sản lượng:

Trong những năm gần đây, sản lượng và doanh thu tiêu thụ sản phẩm của HABECO luôn đạt mức ấn tượng, chẳng hạn như:

Tổng sản lượng tiêu thụ các sản phẩm bia là 426,1 triệu lít (năm 2018); 398,5 triệu lít (năm 2019) và 307 triệu lít (năm 2020).

Doanh thu tiêu thụ sản phẩm chính là 7.558,0 tỷ đồng (năm 2018); 7562,2 tỷ đồng (năm 2019) và 5.893,8 tỷ đồng (năm 2020).

Kết luận:

Với những thông tin được luận chứng, HABECO cho rằng có căn cứ để coi Các nhãn hiệu đối chứng “HABECO” đang được bảo hộ của Tổng Công ty Bia – Rượu – Nước giải khát Hà Nội là các nhãn hiệu nổi tiếng. Do đó, Dấu hiệu bị phản đối còn được coi là tương tự gây nhầm lẫn với Nhãn hiệu nối tiếng – Căn cứ Điều 74.2i - Luật Sở hữu trí tuệ.

3. Thông tin tham khảo khác: Nhãn hiệu SKYE đã được bảo hộ cho chủ thể khác

HABECO cũng chỉ rõ, qua tra cứu dữ liệu của Cục Sở hữu trí tuệ, nhận thấy Dấu hiệu bị phản đối còn tương tự gây nhầm lẫn với Nhãn hiệu đối chứng “SKYE” theo số văn bằng 4-0290726-000.

Theo đó, chủ sở hữu của nhãn hiệu “SKYE” tại văn bằng 4-0290726-000 là CYF Enterprise (S) Pte Ltd, địa chỉ: 1 Sims Lane, #06-09, Singapore 387355. Nhãn hiệu này đã được cấp bảo hộ cho Nhóm 32 (Bia đen, nặng; bia có cồn; bia; hèm bia; bia đắng; bia đen; bia nâu; bia đã khử cồn; chiết xuất của cây hoa bia để sản xuất bia; bia hoa quả; bia gừng; bia mạch nha; đồ uống chứa mạch nha (bia); đồ uống chứa mạch nha (không có cồn, trừ bia); bia không chứa cồn; bia Pilsner; đồ uống không có cồn có hương vị của rễ cây).

Như vậy, cụm từ “SPECIALSKY” có thể được diễn giải là một “phiên bản đặc biệt” của sản phẩm mang Nhãn hiệu đối chứng “SKYE”, và do đó không đáp ứng yêu cầu bảo hộ - Căn cứ Điều 74.2e – Luật Sở hữu trí tuệ.

4. Kiến nghị của HABECO

Dựa trên các căn cứ và lập luận được trình bày, HABECO đã đề nghị Cục Sở hữu trí tuệ không cấp Giấy chứng nhận Đăng ký nhãn hiệu cho Nhãn hiệu bia SPECIALSKY HÀ NỘI, HÀ NỘI SPECIALSKY.

Điều 74 Luật SHTT năm 2005. Khả năng phân biệt của nhãn hiệu

2. Nhãn hiệu bị coi là không có khả năng phân biệt nếu nhãn hiệu đó là dấu hiệu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

c) Dấu hiệu chỉ thời gian, địa điểm, phương pháp sản xuất, chủng loại, số lượng, chất lượng, tính chất, thành phần, công dụng, giá trị hoặc các đặc tính khác mang tính mô tả hàng hoá, dịch vụ, trừ trường hợp dấu hiệu đó đã đạt được khả năng phân biệt thông qua quá trình sử dụng trước thời điểm nộp đơn đăng ký nhãn hiệu;

e) Dấu hiệu không phải là nhãn hiệu liên kết trùng hoặc tương tự đến mức gây nhầm lẫn với nhãn hiệu đã được đăng ký cho hàng hoá, dịch vụ trùng hoặc tương tự trên cơ sở đơn đăng ký có ngày nộp đơn hoặc ngày ưu tiên sớm hơn trong trường hợp đơn đăng ký được hưởng quyền ưu tiên, kể cả đơn đăng ký nhãn hiệu được nộp theo điều ước quốc tế mà Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên;

i) Dấu hiệu trùng hoặc tương tự đến mức gây nhầm lẫn với nhãn hiệu được coi là nổi tiếng của người khác đăng ký cho hàng hoá, dịch vụ trùng hoặc tương tự với hàng hoá, dịch vụ mang nhãn hiệu nổi tiếng hoặc đăng ký cho hàng hoá, dịch vụ không tương tự, nếu việc sử dụng dấu hiệu đó có thể làm ảnh hưởng đến khả năng phân biệt của nhãn hiệu nổi tiếng hoặc việc đăng ký nhãn hiệu nhằm lợi dụng uy tín của nhãn hiệu nổi tiếng.

(Ghi chú: Điểm c, e và i lần lượt được sửa đổi bởi Điểm a, b và c Khoản 22 Điều 1 Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2022 có hiệu lực từ ngày 01/01/2023).

Điều 39.9 Văn bản hợp nhất Thông tư 01/2007/TT-BKHCN. Đánh giá sự tương tự của hàng hóa, dịch vụ

a) Hai hàng hoá hoặc hai dịch vụ bị coi là trùng nhau (cùng loại) khi hai hàng hoá hoặc hai dịch vụ đó có các đặc điểm sau đây:

(i) Có cùng bản chất (thành phần, cấu tạo...) và cùng chức năng, mục đích sử dụng; hoặc

(ii) Có bản chất gần giống nhau và cùng chức năng, mục đích sử dụng;

b) Hai hàng hóa hoặc hai dịch vụ bị coi là tương tự nhau khi hai hàng hóa hoặc hai dịch vụ đó có các đặc điểm sau đây:

(i) Tương tự nhau về bản chất; hoặc

(ii) Tương tự nhau về chức năng, mục đích sử dụng; và

(iii) Được đưa ra thị trường theo cùng một kênh thương mại (phân phối theo cùng một phương thức, được bán cùng nhau hoặc cạnh nhau, trong cùng một loại cửa hàng...);

(Lưu ý: Văn bản hợp nhất 07/VBHN-BKHCN năm 2017 hướng dẫn Nghị định 103/2006/NĐ-CP hướng dẫn Luật Sở hữu trí tuệ về sở hữu công nghiệp do Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành, hết hiệu lực: 30/11/2023).

Điều 112. Luật Sở hữu trí tuệ 2005. Ý kiến của người thứ ba về việc cấp văn bằng bảo hộ

Kể từ ngày đơn đăng ký sở hữu công nghiệp được công bố trên Công báo sở hữu công nghiệp đến trước ngày ra quyết định cấp văn bằng bảo hộ, bất kỳ người thứ ba nào cũng có quyền có ý kiến với cơ quan quản lý nhà nước về quyền sở hữu công nghiệp về việc cấp hoặc không cấp văn bằng bảo hộ đối với đơn đó. Ý kiến phải được lập thành văn bản kèm theo các tài liệu hoặc trích dẫn nguồn thông tin để chứng minh.

(Lưu ý: Điều này được sửa đổi bởi Khoản 39 Điều 1 Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2022 có hiệu lực từ ngày 01/01/2023).

Minh Sơn