Thực trạng vấn nạn buôn lậu trên địa bàn Hà Nội

Trong tháng 11, tình hình vận chuyển, buôn bán hàng nhập lậu, hàng cấm, hàng giả, hàng kém chất lượng, không rõ nguồn gốc xuất xứ trên địa bàn thành phố vẫn diễn ra phức tạp. Các mặt hàng vi phạm chủ yếu là quần áo, giày dép, mỹ phẩm, thực phẩm, thực phẩm chức năng, đồ điện tử...

Đặc biệt, hiện nay, các đối tượng vi phạm đã lợi dụng hoạt động thương mại điện tử, các trang mạng xã hội để quảng cáo, chào bán hàng hóa nhập lậu, hàng giả, hàng không đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng rồi gửi qua dịch vụ bưu chính chuyển phát, gây khó khăn trong công tác quản lý, kiểm tra phát hiện của các lực lượng chức năng.

Đối với lĩnh vực gian lận thương mại, vi phạm chủ yếu là hàng hóa không ghi nhãn theo quy định, hàng hóa nhập khẩu, có nguồn gốc nước ngoài, nhưng không có nhãn phụ bằng tiếng Việt Nam; không niêm yết giá hàng hóa, cơ sở kinh doanh hàng hóa không có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, không có giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh, kinh doanh không đúng địa điểm...

Trong các tuyến đường vận chuyển trọng điểm, hàng không là “điểm nóng” nhiều nguy cơ buôn lậu, gian lận thương mại. Thời gian qua, tình hình hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển hàng hóa trái phép qua cảng hàng không quốc tế Nội Bài vẫn diễn biến phức tạp với nhiều phương thức, thủ đoạn khác nhau.

Hàng hoá vi phạm thường có giá trị kinh tế cao như vàng, ngoại tệ, sản phẩm động vật hoang dã, mỹ phẩm, tân dược, thực phẩm chức năng, sữa, rượu, thuốc lá, xì gà, quần áo, túi xách, đồng hồ, điện thoại...

Hàng hoá vi phạm đặc biệt là ma tuý thường được cất giấu tinh vi trong các loại hàng hoá như: thực phẩm, đồ may mặc, dầu gội đầu, kem đánh răng; cất giấu trong các máy móc thiết bị, đồ gia dụng khó bị phát hiện thông qua soi chiếu.

Những kết quả khả quan của Ban chỉ đạo 389 Thành phố

Trong tháng 11, các lực lượng chức năng Ban chỉ đạo 389 Thành phố đã kiểm tra 2.925 vụ; xử lý 2.626 vụ. Khởi tố 4 vụ, với 5 đối tượng. Trong đó, hàng cấm, hàng lậu là 239 vụ, hàng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ 108 vụ, gian lận thương mại 2.279 vụ. Tổng thu nộp ngân sách Nhà nước 361,318 tỷ đồng.

Cụ thể, trong tháng, Cục Quản lý thị trường Hà Nội - với vai trò là Cơ quan thường trực Ban chỉ đạo 389 Hà Nội, thường xuyên tham mưu Ban Chỉ đạo 389 Thành phố các văn bản chỉ đạo về đấu tranh phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên địa bàn.

Cục Quản lý thị trường Hà Nội đã ban hành văn bản số 992/QLTTHN-NVTH, ngày 5/10/2023, chỉ đạo các đội quản lý thị trường tăng cường kiểm tra, phát hiện, ngăn chặn, xử lý vi phạm trong hoạt động buôn bán, vận chuyển trái phép động vật, sản phẩm động vật, gia cầm, đặc biệt là lợn và các sản phẩm từ lợn qua biên giới vào Việt Nam...

Trong tháng, Cục Quản lý thị trường Hà Nội kiểm tra 547 vụ, xử lý hành chính 510 vụ. Xử phạt hành chính 6,810 tỷ đồng. Trị giá hàng vi phạm 6,784 tỷ đồng.

Công an Hà Nội, chỉ đạo các phòng nghiệp vụ, công an các quận, huyện, thị xã nắm chắc tình hình tuyến, địa bàn, đối tượng để xây dựng kế hoạch, phương án đấu tranh, các đường dây, ổ nhóm, tụ điểm tàng trữ, sản xuất, mua bán, vận chuyển hàng cấm, hàng nhập lậu, sản xuất kinh doanh hàng giả, hàng vi phạm về an toàn thực phẩm, hành vi vi phạm trong hoạt động thương mại điện tử và các hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật.

Trong tháng, Công an Thành phố kiểm tra 94 vụ, xử lý 99 vụ (trong đó, xử lý 5 vụ tồn), phạt hành chính 1,856 tỷ đồng. Trị giá hàng vi phạm 4,398 tỷ đồng. Khởi tố 4 vụ, với 5 đối tượng.

Cục Hải quan Hà Nội, tăng cường công tác thu thập thông tin, nắm tình hình, áp dụng đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ kiểm soát Hải quan, kiểm soát chặt chẽ các tuyến, địa bàn, mặt hàng trọng điểm, các mặt hàng cấm, hàng có thuế suất cao, trị giá hàng hóa lớn, hàng giả, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ…

Trong tháng, Cục Hải quan thành phố phát hiện, bắt giữ, xử lý 112 vụ. Xử phạt hành chính 3,200 tỷ đồng. Truy thu thuế, thu hồi thuế 5,700 tỷ đồng. Trị giá hàng vi phạm 41,400 tỷ đồng.

Tăng cường kế hoạch kiểm tra, giám sát dịp cuối năm

Trong dịp cuối năm 2023 và Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024, lực lượng chức năng đã xây dựng kế hoạch tăng cường kiểm tra, giám sát, điều tra, triệt phá các đường dây, ổ nhóm buôn lậu, sản xuất, kinh doanh hàng giả có tổ chức. Việc kiểm tra sẽ có trọng tâm, trọng điểm, theo chuyên đề (ví dụ nhu cầu rượu, bia, đồ uống, bánh kẹo dịp Tết tăng cao thì buôn lậu, hàng giả nhóm sản phẩm này cũng tăng theo), xác định địa bàn “nóng” như đầu mối giao thông, tuyến quốc lộ, chợ đầu mối, kho tập kết hàng hóa, tuyến phố chuyên kinh doanh mặt hàng có nhu cầu lớn dịp cuối năm…

Đặc biệt, các lực lượng chuyên trách cần tăng cường trao đổi thông tin, phối hợp kiểm tra, điều tra. Thực tế cho thấy, khi có sự phối hợp, trao đổi thông tin giữa các lực lượng, công tác phòng, chống buôn lậu, hàng giả phát huy hiệu quả rất tích cực. Nhiều đường dây, ổ nhóm buôn lậu đã bị triệt phá dưới sự phối hợp đấu tranh của các lực lượng chức năng.

Để ngăn chặn hàng lậu, hàng giả, chỉ lực lượng chức năng không đủ, mà cần có sự chung tay của các doanh nghiệp. Doanh nghiệp chính là đối tượng bị ảnh hưởng trực tiếp khi hàng hóa của mình bị làm giả, làm nhái. Ngoài ra, đây còn là trách nhiệm của doanh nghiệp với người tiêu dùng và xã hội, chứ không chỉ với riêng quyền lợi của doanh nghiệp. Doanh nghiệp có thể phân biệt hàng thật - hàng giả khi sản phẩm của mình bị xâm hại. Vì vậy, doanh nghiệp cần chủ động báo cáo cơ quan chức năng khi phát hiện sản phẩm của mình bị làm giả, làm nhái trên thị trường; chủ động phối hợp với cơ quan chức năng để đấu tranh, triệt phá cơ sở sản xuất, kinh doanh hàng giả.

Cuối cùng, để ngăn chặn hàng lậu, hàng giả hiệu quả, người tiêu dùng cần góp sức bằng cách “nói không” với hàng giả, hàng lậu; phản ánh với cơ quan chức năng đối tượng, cơ sở có dấu hiệu kinh doanh hàng lậu, hàng giả, nhất là trên môi trường internet, giúp cơ quan chức năng điều tra, xử lý kịp thời.

Vy Oanh