Theo đó, khu vực Quảng trường Đông Kinh - Nghĩa Thục sẽ có tổng diện tích dự kiến khoảng 1,2 ha, có phạm vi ranh giới: Phía Bắc giáp phố Hàng Gai và Cầu Gỗ; phía Nam giáp hồ Hoàn Kiếm và nhà Thủy tọa; phía Đông giáp phố Hồ Hoàn Kiếm; phía Tây giáp tòa nhà Hồng Vân - Long Vân.

Hiện trạng gồm: Quảng trường là khu vực đất giao thông; Tòa nhà Trung tâm thương mại-dịch vụ-ăn uống Hồ Gươm do Tổng công ty vận tải Hà Nội (Transerco) đang quản lý, vận hành, được xây dựng từ năm 1991-1993 (điện tích đất khoảng 390 m2, diện tích sàn sử dụng khoảng 1.600 m2).

Đối với khu vực không gian công cộng phía Đông hồ Gươm: Tổng diện tích dự kiến khoảng 2,14 ha, có phạm vi ranh giới phía Tây giáp hồ Hoàn Kiếm và đường Đinh Tiên Hoàng; phía Bắc giáp khu dân cư hiện có; phía Đông giáp phố Lý Thái Tổ; phía Nam giáp phố Trần Nguyên Hãn.

Hiện trạng có 54 chủ sử dụng nhà đất, trong đó bao gồm: 12 tổ chức, cơ quan, đơn vị (Sở Văn hóa và Thể thao, Tổng công ty Điện lực Hà Nội, Viện Văn học, Chi cục Dân số Hà Nội, Hội Người mù Hà Nội, VPGD Kho bạc Nhà nước, Khách sạn Điện lực, Tổng công ty Điện lực Miền Bắc, Công ty truyền tải điện số 1, Trụ sở Ban tiếp công dân thành phố và 2 Hợp tác xã hiện là nhà chuyên dùng) và khoảng 42 hộ dân.

Theo UBND quận Hoàn Kiếm, số liệu trên căn cứ vào điều tra sơ bộ đến thời điểm hiện tại, số liệu chính xác sẽ có sau khi vào đo đạc điều tra khảo sát và thu thập đầy đủ hồ sơ nhà đất của các hộ dân.

Theo Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1259/QĐ-TTg ngày 26/7/2011, hồ Gươm và vùng phụ cận (A5), chức năng định hướng chung là đất phố cũ, trong đó đã định hướng chính về không gian: Bảo tồn hình ảnh đặc trưng của khu vực hồ Gươm; cải thiện các cảnh quan xung quanh hồ Gươm, bảo tồn tôn tạo, quản lý bảo vệ theo Luật Di sản văn hóa, xung quanh các công trình di tích có giá trị, trên các tuyến phố Đinh Tiên Hoàng, Lý Thái Tổ, Hàng Khay... và xung quanh các quảng trường công cộng như quảng trường Đông Kinh-Nghĩa Thục, quảng trường khu vực tượng đài vua Lý Thái Tổ...

Bảo tồn, tôn tạo không gian kiến trúc cảnh quan các công trình có giá trị về lịch sử, văn hóa, cách mạng như: đền Ngọc Sơn, đền Bà Kiệu, Bưu điện Hà Nội, trung tâm thương mại Tràng Tiền, khu vực tượng đài Cảm tử để Tổ quốc quyết sinh...; di dời một số đơn vị và cơ quan để quy hoạch, cải tạo nâng cấp mở rộng trụ sở các cơ quan của Thành phố như: Thành ủy, UBND thành phố, HĐND thành phố...; bổ sung các công trình phục vụ tiện ích công cộng phục vụ du lịch, văn hóa chất lượng cao. Cải thiện điều kiện về hạ tầng đô thị và môi trường cho khu vực.

Bảo tồn tôn tạo không gian mặt nước cây xanh, kết nối khu vực hồ Gươm với khu vực phố cổ, phố cũ, khu Hoàng thành Thăng Long và sông Hồng. Phát triển thêm các vườn hoa, tiểu cảnh, lối đi bộ tại những không gian cải tạo xây dựng lại các công trình trong khu vực….

Quy hoạch cho phép có điều kiện về việc chuyển đổi chức năng sử dụng đất ở sang đất dịch vụ, phải đáp ứng được các yêu cầu về hạ tầng như: bãi đỗ xe, quảng trường xung quanh...

UBND quận Hoàn Kiếm cho biết, kể từ khi triển khai đề án tuyến phố đi bộ xung quanh hồ Hoàn Kiếm, Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục và các không gian mở xung quanh khu vực hồ Hoàn Kiếm, khu vực này đã tạo ra không gian công cộng, sinh hoạt văn hóa, văn nghệ, vui chơi cho nhân dân và du khách vào các ngày cuối tuần và cũng như các ngày lễ lớn, kỷ niệm trọng đại của Hà Nội.

Do đó, việc nghiên cứu quy hoạch và xây dựng 2 khu vực quảng trường, không gian công cộng nêu trên sẽ góp phần nâng cao giá trị lịch sử vốn có về văn hóa, lịch sử, kết nối 2 khu vực rất quan trọng: Khu di tích Quốc gia đặc biệt hồ Hoàn Kiếm (phía Nam) với khu vực Di tích Quốc gia Khu phố cổ (phía Bắc), góp phần cụ thể hóa định hướng của Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050.

Về quy hoạch đường sắt đô thị: Dọc theo phố Đinh Tiên Hoàng ở phía Tây xây dựng tuyến đường sắt đô thị số 2 (đoạn Nam Thăng Long-Trần Hưng Đạo) đi ngầm. Tuyến đường sắt đô thị số 2, đoạn Nam Thăng Long-Trần Hưng Đạo đã được UBND thành phố phê duyệt dự án đầu tư tại Quyết định số 2054/QĐ-UBND ngày 13/11/2008 với các thông số: Chiều dài tuyến khoảng 11,5 km (đi trên cao khoảng 2,6 km, đi ngầm khoảng 8,9 km). Trên tuyến có 10 nhà ga với 3 ga trên cao và 7 ga ngầm (trong đó có ga C9).

Riêng đối với ga C9: Theo phương án đã được Thường trực Chính phủ thống nhất tại Thông báo số 328/TB-VPCP ngày 14/10/2022, ga C9 xây dựng ngầm dưới đường Đinh Tiên Hoàng, phía trước các khu đất của Tổng công ty Điện lực Hà Nội, Tổng Công ty Điện lực miền Bắc, UBND TP Hà Nội.

Về triển khai dự án và tiến độ giải phóng mặt bằng (GPMB): Quy trình triển khai dự án; cơ chế chính sách GPMB, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và bố trí tạm cư cho các tổ chức, hộ gia đình trong phạm vi dự án đầu tư; quỹ đất dự kiến bố trí tái định cư đang được các Sở, ngành, địa phương liên quan khẩn trương nghiên cứu, đề xuất, báo cáo UBND thành phố theo chỉ đạo, đảm bảo tiến độ di dời theo đúng kế hoạch đề ra.

Dự kiến sẽ giải phóng mặt bằng tòa nhà “Hàm cá mập” trước ngày 30/4/2025 và giải phóng mặt bằng khu vực phía Đông hồ Hoàn Kiếm trước 2/9/2025.

Hương Mi