SO HUU TRI TUE
Thứ năm, 28/03/2024
  • Click để copy

Giỗ tổ Hùng Vương 10/3 là giỗ vị vua nào trong 18 đời vua Hùng?

13:38, 24/04/2018
(SHTT) - Giỗ tổ Hùng Vương 10/3 là ngày lễ trọng đại của cả dân tộc tuy nhiên nhiều người vẫn luôn thắc mắc rằng đây ngày giỗ vị vua nào trong 18 đời vua Hùng. Cùng lội ngược dòng lịch sử để tìm hiểu nguồn gốc ngày lễ này.

Giỗ tổ Hùng Vương hay còn gọi là lễ hội Đền Hùng là dịp lễ quốc gia nhằm tưởng nhớ và bày tỏ lòng biết ơn của con cháu Đại Việt trước công lao dựng nước của các vua Hùng. Cứ vào ngày mồng 10 tháng 3 âm lịch là người người lại nô nức hướng về Đền Hùng để dâng lễ, thắp hương, bày tỏ lòng thành kính và tưởng nhớ về cội nguồn dân tộc.

Nhưng theo truyền thuyết thì đất nước ta có 18 đời vua Hùng. Mỗi đời vua được tính là một triều đại, tương tự như nhà Lê, nhà Nguyễn... sau này và có thể có 1 hoặc... vài chục vị vua. Do đó, tuy chỉ có 18 đời vua Hùng, nhưng lịch sử ghi nhận vào thời kỳ này nước ta có đến 108 vị vua.

gio vua hung 1

 

Vì vậy nhiều người vẫn đặt ra câu hỏi:

 Giỗ tổ Hùng Vương 10/3 là giỗ vị vua nào trong 18 đời vua Hùng?

Trao đổi với Dân Việt, PGS-TS Bùi Xuân Đính - Viện Dân tộc học Việt Nam cho biết: “Trước đây, cha ông ta tổ chức Giỗ Tổ vào tháng 8 nhưng cụ thể ngày nào chưa rõ.

Đến đời nhà Nguyễn vào năm Khải Định thứ 2 (1917), Tuần phủ Phú Thọ đã trình bộ Lễ định ngày 10 tháng 3 Âm lịch hàng năm làm ngày Quốc tế (Quốc lễ, Quốc giỗ).

Ngay trong tấm bia Hùng Vương từ khảo do Tuần phủ tỉnh Phú Thọ lập đặt ở Đền Thượng trên núi Hùng xác nhận rằng: Trước đây, ngày Quốc tế lấy vào mùa thu làm định kỳ. Đến năm Khải Định thứ hai (Dương lịch là năm 1917), Tuần phủ Phú Thọ là Lê Trung Ngọc có công văn xin bộ Lễ ấn định ngày 10 tháng 3 hàng năm làm ngày Quốc tế, tức trước ngày Giỗ Tổ Hùng Vương đời thứ 18 một ngày. Còn ngày giỗ (11 tháng 3) do dân sở tại làm lễ.

Từ đó, ngày 10 tháng 3 Âm lịch hàng năm gọi là ngày Giỗ Tổ chung của các vị vua Hùng, không riêng là ngày giỗ của một vị vua Hùng nào cả” – PGS.TS Bùi Xuân Đính nói.

gio vua hung

 Tượng Vua Hùng trong đền tưởng niệm các Vua Hùng trong công viên Tao Đàn (Ảnh: baolaodong)

Ở góc độ khác, theo GS. Ngô Đức Thịnh, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu và bảo tồn văn hoá tín ngưỡng Việt Nam: “Con số 18 là con số huyền thoại lý giải cho người Việt biết về gốc rễ, cội nguồn của dân tộc Việt Nam. Sự kiện huyền thoại không có thật nhưng đôi khi sự huyền thoại tác động mạnh đến sự thật. Và sự thật ở đây là phản ánh cội nguồn của dân tộc ta.

Nói về ngày 10 tháng 3 Âm lịch tổ chức Giỗ tổ Hùng Vương hằng năm, xét từ quan điểm âm dương, có thể cắt nghĩa đó tháng 3 là biểu tượng cho người mẹ. Giỗ mẹ - biểu tượng của âm. Đồng thời là tháng vũ trụ dương khí lên cao nhất, cho nên sẽ tạo nên sự hài hòa  giữa vũ trụ và con người mang ý nghĩa tốt đẹp. Ngày Giỗ Tổ là giỗ sẽ là ngày giỗ chung cho tất cả các vị Vua Hùng”.

Ý nghĩa của núi Hùng trong lễ hội đền Hùng

Trong lễ hội Đền Hùng – Giỗ Tổ Hùng Vương thì Núi Hùng là ngọn núi cao nhất trong ba ngọn núi thuộc thôn Cổ Tích xã Hy Cương, tạo nên vùng đất thiêng “Tam Sơn cấm địa”, “Núi Cấm”, “Núi thiêng”... Đó là nơi người dân nơi đây đã thờ tự theo tín ngưỡng nguyên thủy trong buổi bình minh của lịch sử với tục thờ Thần Núi. Ba ngọn Tổ Sơn ở khu vực Đền Hùng đã được thần thánh hóa thành các vị Thần Núi, sau này còn có tên là “Đột ngột cao sơn” (Núi Nghĩa Lĩnh), “Ất Sơn...” (Núi Vặn) và “Viễn Sơn....” (Núi Nỏn).

gio vua hung 2

 

Tuy là tên gọi của các đời sau, nhưng đó là phản xạ của những tên gọi thuộc tín ngưỡng cổ truyền mang tính chất nguyên thủy của thời sơ sử. Thần Núi và tục thờ Thần Núi là lớp văn hóa tín ngưỡng ban đầu trên Núi Hùng (còn gọi là Núi Cả). Đó là một loại hành trình văn hóa tín ngưỡng đầu tiên thờ Thần tự Nhiên trong buổi đầu hình thành các tín ngưỡng dân gian của dân tộc Việt Nam.

Chính vì vậy, trước khi thờ tự các Vua Hùng là những người có công dựng nước, trên núi Nghĩa Lĩnh có đền thờ Trời theo tín ngưỡng của cư dân nông nghiệp trồng lúa nước để cầu cho “mưa thuận gió hòa”, hóa giải cầu cho cây cối mùa màng quanh năm xanh tốt bội thu. Vì vậy, ngôi đền Thượng trên núi Nghĩa Lĩnh có tên “Kính Thiên lĩnh điện” (Điện thờ Trời trên núi Nghĩa Lĩnh).

Hạ Linh (t/h)

Tin khác

Khoa học Công nghệ 1 ngày trước
(SHTT) - Trong nghiên cứu mới đây, một lỗ hổng bảo mật nghiêm trọng đã được phát hiện ở dòng chip M tùy chỉnh của Apple có thể khiến người dùng Mac dễ bị tin tặc tấn công.
Đời sống sáng tạo 1 ngày trước
Trên thực tế, nguy cơ mắc các bệnh hiểm nghèo có thể xảy ra bất cứ giai đoạn nào. Ngay cả khi cơ thể của bạn còn trẻ và khỏe mạnh. Do đó, ngay từ bây giờ hãy chuẩn bị cho mình và người thân một biện pháp đảm bảo tài chính trong tương lai, cụ thể là tham gia bảo hiểm bệnh hiểm nghèo.
Khoa học Công nghệ 2 ngày trước
(SHTT) - Mustafa Suleyman, người đồng sáng lập DeepMind của Google, cùng với Giám đốc điều hành của Microsoft, Satya Nadella, sẽ giám sát một loạt dự án, đáng chú ý là dự án tích hợp AI Copilot vào Windows.
Khoa học Công nghệ 3 ngày trước
(SHTT) - TS.BS Nguyễn Thị Phương Thảo thuộc Viện nghiên cứu Tế bào gốc và Công nghệ Gen Vinmec đã được bầu vào Viện Hàn lâm Khoa học trẻ toàn cầu nhờ vào những cống hiến và sức ảnh hưởng trong lĩnh vực nghiên cứu.
Khoa học Công nghệ 5 ngày trước
(SHTT) - Bộ Khoa học và Công nghệ mới đây đã ban hành Quyết định 405/QĐ-BKHCN công bố thủ tục hành chính mới ban hành thuộc phạm vi chức năng quản lý của Bộ Khoa học và Công nghệ.