SO HUU TRI TUE
Thứ năm, 18/04/2024
  • Click để copy

Giải mã những hiện tượng kỳ lạ khi ngủ dưới góc nhìn khoa học

11:22, 05/03/2018
(SHTT) - Khi ngủ, con người thường gặp các hiện tượng kỳ lạ như cảm giác hụt chân, bóng đè, nói mơ, giấc mơ bị trùng lặp... Các nhà khoa học vẫn đã và đang tích cực nghiên cứu để giải đáp những bí ẩn trên.

Cảm giác hụt chân

Đôi khi chúng ta cảm giác như mình bị rơi từ trên cao xuống với cảm giác rất chân thực và sợ hãi đến khi tỉnh giấc. Hoặc cảnh tượng mơ mình đang bay nhưng bị vấp ngã và rơi xuống rất khó chịu.

Các nhà khoa học đã giải thích rằng quá trình ngủ cũng giống như chúng ta đang "chết dần", bởi vì lúc này, nhịp tim và hơi thở chậm, xuống ở mức rất thấp.

cam giac hut chan khi ngu

 

Điều này đã khiến bộ não cảm thấy hoảng sợ và truyền dẫn tín hiệu để kiểm tra xem người đó còn sống hay không, và đánh thức cơ thể, các cơ bắp thức giấc.

Hiện tượng nghiến răng

Một số người có thể thức dậy với quai hàm đau nhức do nghiến răng cả đêm. Hiện tượng này có thể bắt nguồn từ việc “lỗi” hình thái với cấu tạo xương hàm không thẳng hàng.

hien tuong nghien ranng

 

Nó cũng có thể là một dấu hiệu tâm lý cho thấy cơ thể muốn giải phóng cảm xúc căng thẳng bị tích lũy trong ngày. Tuy nhiên, các nghiên cứu hiện vẫn chưa lý giải được tại sao hiện tượng nghiến răng chỉ xảy ra với một vài đối tượng nhất định mà không phải đối với tất cả mọi người.

Ngừng thở khi ngủ

Ngáy to có thể là biểu hiện của chứng ngừng thở khi ngủ, căn bệnh hay gặp ở người béo phì. Bệnh làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, thậm chí có thể gây tử vong trong một số trường hợp do làm tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim.

Chứng ngừng thở khi ngủ chỉ được đề cập đến trong mười mấy năm gần đây. Đó là tình trạng đường hô hấp bị tắc nghẽn một phần hoặc hoàn toàn trong khi đang ngủ, gây ngừng thở và làm người bệnh thức giấc. Tại Mỹ, một nghiên cứu phát hiện ngừng thở khi ngủ xảy ra ở khoảng 4% nam giới và 2% nữ giới trong độ tuổi lao động. Còn tại Anh, nếu tính chung thì có tới 1% nam giới bị bệnh này. Bệnh hay gặp ở nam giới, tuổi trung niên. 

ngay to

 

Ngừng thở khi ngủ xuất hiện có thể do các cơ thanh quản bị mất trương lực nên vùng hầu họng bị xẹp lại trong thời kỳ hít vào; hoặc do các bất thường về cấu trúc vùng hầu họng làm hẹp đường dẫn khí. Các yếu tố nguy cơ gồm: béo phì; bất thường về cấu trúc các cơ quan vùng hầu họng như xương hàm dưới quá nhỏ, lưỡi quá to, hoặc phì đại amiđan...; uống rượu hoặc các loại thuốc ngủ trước khi đi ngủ; tắc mũi (bị cảm lạnh hoặc mũi bị lệch vách ngăn). 

Nói mơ

Theo trang Times of India, nói mơ khi ngủ (hay nói mớ) là một rối loạn giấc ngủ. Người mắc chứng này nói trong giấc ngủ mà không hề hay biết. Lời nói ở dạng độc thoại, hội thoại; từ ngữ linh tinh, sai ngữ pháp, thường khó hiểu và liên quan đến trải nghiệm trong quá khứ. Người bệnh có thể chỉ lẩm bẩm hoặc la hét.

noi mo khi ngu

 

Nói mơ khi ngủ thường diễn ra trong khoảng thời gian ngắn, từ một tháng đến một năm tùy vào thay đổi tâm sinh lý. Những nguyên nhân chính gây ra bao gồm sốt, trầm cảm, stress, di truyền, thiếu ngủ, rượu và các loại thuốc.

Trẻ em là đối tượng dễ nói mơ nhất với tỷ lệ lên tới 50%. Con số này ở người lớn là 5%, chủ yếu là nam giới. Nói mơ khi ngủ có thể đi kèm các rối loạn khác như sợ ngủ, mộng du, lú lẫn, ngừng thở khi ngủ, rối loạn tâm thần và co giật ban đêm. 

Mộng du

Một số lý giải cho rằng tật mộng du có liên quan đến chứng động kinh, chứng loạn thần kinh, hoặc do ước muốn thầm kín của người mắc chứng này.

Nhưng thật ra chưa ai thật sự biết chính xác vì sao 1 người lại mắc chứng mộng du. Khoa học đưa ra khả năng như sau:

Hiện tượng mộng du xảy ra ở giai đoạn ngủ sâu. Có thể hình dung, ở giai đoạn này, tuy bộ não không hoạt động tích cực nhưng ngược lại cơ thể vẫn có thể di chuyển.

mong du khi ngu

 

Các nhà khoa học chia giấc ngủ làm 5 giai đoạn:

Giai đoạn 1: giai đoạn giấc ngủ nông. Các hoạt động cơ bắp dần chậm lại. Thỉnh thoảng có hiện tượng cơ bắp co giật.

Giai đoạn 2: nhịp thở và nhịp tim dần chậm lại. Nhiệt độ cơ thể giảm nhẹ.

Giai đoạn 3: bắt đầu giai đoạn ngủ sâu. Não bắt đầu phát ra sóng chậm delta.

Giai đoạn 4: giai đoạn ngủ rất sâu. Nhịp thở đều; hoạt động cơ bắp rất hạn chế. Não sinh sóng delta.

Giai đoạn 5: mắt chuyển động nhanh, sóng não nhanh và các giấc mơ bắt đầu xuất hiện. Các cơ được thả lỏng, nhịp tim bắt đầu chậm lại, nhịp thở nhanh và nông.

Các chuyên gia sức khỏe tâm thần gọi hiện tượng mộng du là “rối loạn kích thích”, nghĩa là có một tác nhân nào đó kích thích bộ não thức dậy khi đang trong giai đoạn ngủ sâu, đưa người mộng du vào trạng thái chuyển tiếp giữa ngủ và thức.

Bóng đè

Bạn bất chợt tỉnh dậy vào ban đêm nhưng lại không thể cử động cơ thể. Thêm vào đó, người bị bóng đè còn cảm thấy khó thở và nhìn thấy các ảo giác đáng sợ giống như có ai đó trong phòng.

bong de

 

Các nhà khoa học giải thích, hiện tượng bóng đè xảy ra khi bộ não của con người tỉnh, dù lúc đó cả cơ thể vẫn đang trong trạng thái ngủ. Do đó, khi não bộ gửi các tín hiệu cử động xuống chân tay thì những bộ phận này vẫn chưa tỉnh. Điều này dẫn đến hiện tượng cảm thấy nặng nề, tê liệt toàn thân.

Theo ước tính, có khoảng 7% dân số thế giới cho biết đã gặp phải tình trạng bóng đè. Người ta cũng cho rằng hiện tượng này liên quan đến tư thế nằm ngửa khi ngủ.

Thảo Linh

Tin khác

Khoa học Công nghệ 5 giờ trước
(SHTT) - Spotify không phải là công ty duy nhất thử nghiệm việc sử dụng trí tuệ nhân tạo để tạo danh sách phát. Amazon vừa thông báo họ cũng sẽ làm điều tương tự, và hiện đang thử nghiệm một công cụ tạo danh sách phát AI - Maestro.
Khoa học Công nghệ 5 giờ trước
(SHTT) - Một nghiên cứu mới từ Turnitin, nhà phát triển nền tảng chống đạo văn hàng đầu, đã khám phá xu hướng mới trong việc viết bài của sinh viên trên toàn cầu, từ đó mở ra cuộc thảo luận về vai trò của AI trong giáo dục hiện đại.
Khoa học Công nghệ 1 ngày trước
(SHTT) - Hãng xe Mercedes-Benz vừa phát đi thông tin triệu hồi dòng xe E-Class vì lỗi bơm nhiên liệu tại Việt Nam.
Khoa học Công nghệ 1 ngày trước
(SHTT) - Vắc-xin chlamydia, sau những thử nghiệm ban đầu, đã mang lại những kết quả đầy hứa hẹn, mở ra triển vọng mới trong việc kiểm soát sự lây lan của bệnh lây truyền qua đường tình dục.
Khoa học Công nghệ 1 ngày trước
(SHTT) - Với sự hỗ trợ bởi trí tuệ nhân tạo (AI), các nhà nghiên cứu đã huấn luyện một thuật toán học máy để nhận biết các tín hiệu điện tương ứng 16 cử chỉ tay thường được thợ lặn sử dụng dưới nước, bao gồm cử chỉ từ ngón trỏ đến ngón cái để ra dấu "OK".