Hàng khan hiếm?

Ông Lê Văn Quý, chủ doanh nghiệp (DN) tư nhân Quý Điều (huyện Krông Năng, tỉnh Đắk Lắk), đại diện cho hàng chục DN bán lẻ xăng dầu ở Đắk Lắk cho biết DN ông có 3 cửa hàng nhưng 1 cửa hàng chỉ còn dầu để bán trong 1 ngày, 2 cửa hàng chỉ đủ cho vài ba ngày tới. "Tôi đã liên hệ với thương nhân phân phối để mua dầu nhưng họ nói không có hàng. Tôi đang lo khi hết dầu lại bị cơ quan nhà nước xử phạt" - ông Quý nói.

Bà Thanh Giám đốc Công ty TNHH Thương mại Phương Thương (thị xã Buôn Hồ, tỉnh Đắk Lắk) cũng nói từ ngày 10-5 tới nay, DN của bà luôn thiếu xăng dầu do thương nhân phân phối không cung ứng đủ. Hiện mỗi lần chỉ được cung ứng nhỏ giọt từ 1.000-2.000 lít nên bán 1 ngày thì tạm dừng 1-2 ngày. "Khó khăn nhất là tôi đã ký hợp đồng cung cấp xăng dầu cho 1 hãng xe buýt nên thời gian qua phải thường xuyên đi mua lại xăng dầu của cây xăng nhà nước để cung ứng và phải chịu các chi phí phát sinh" - bà Thanh nói.

Ông Trần Quốc Thái, Giám đốc Công ty TNHH Nhiên liệu xăng dầu miền Nam, cho biết công ty là thương nhân phân phối cho hơn 20 DN bán lẻ xăng dầu, nguồn hàng được lấy từ nhiều nhà nhập khẩu. Tuy nhiên, hiện nay Công ty CP Xăng dầu dầu khí Vũng Tàu (nhận hàng tại kho Vũng Rô) không có hàng. Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) cũng không bán cho thương nhân phân phối mà chỉ bán cho hệ thống của họ. Hiện công ty lấy xăng dầu từ Tổng Công ty XNK Thanh Lễ Bình Dương nhưng cũng được cấp số lượng nhỏ giọt, nguồn hàng hạn chế nên không đủ hàng để cung cấp cho DN bán lẻ.

Ông Thái cũng cho biết tại kho xăng dầu ở Bình Dương, Thanh Lễ chiết khấu cho thương nhân phân phối 100 đồng/lít xăng và 200 đồng/lít dầu. Trong khi đó, chi phí vận chuyển từ Bình Dương lên Đắk Lắk mất 500 đồng/lít. Như vậy, 1 lít xăng dầu tới Đắk Lắk, thương nhân phân phối đã mất 300-400 đồng. Không còn cách nào khác là thương nhân phân phối cùng DN bán lẻ phải chia khó khăn.

Lý do khiến các doanh nghiệp xăng dầu lâm cảnh khó khăn chưa từng có

“Từ đầu năm đến nay sản lượng tiêu thụ xăng dầu trong hệ thống giảm mạnh do nhu cầu xuống thấp vì dịch bệnh Covid-19. Tình thế này khiến chúng tôi không tránh khỏi thua lỗ”, lãnh đạo một doanh nghiệp đầu mối xăng dầu ở miền Trung chia sẻ.

Theo quy định của Nhà nước, các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu tại Việt Nam luôn phải có một lượng hàng tối thiểu đảm bảo tồn kho, phục vụ nhu cầu thị trường. Trong xu hướng giá giảm liên tục và sâu như hiện nay, các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu sẽ bị ảnh hưởng do hàng tồn kho đã mua ở mức giá cao trước đó. Mức giá xăng dầu liên tục xuống thấp khiến các doanh nghiệp bị lỗ.

Các doanh nghiệp tham gia kinh doanh xăng dầu gồm 3 cấp: Cấp 1 là doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối; cấp hai là tổng đại lý và cấp ba là các đại lý.

Trong đó, doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối là nhiều quyền hành nhất và phải đảm bảo nhiều điều kiện. Quyền lớn nhất của DN đầu mối là được nhập khẩu hay mua trực tiếp từ nhà máy lọc dầu Dung Quất, Nghi Sơn. Theo số liệu của Bộ Công Thương, cả nước có 33 doanh nghiệp đầu mối xăng dầu (không tính 4 doanh nghiệp chỉ kinh doanh nhiên liệu bay).

Trong nhiều trường hợp, để đẩy được hàng tồn kho, các doanh nghiệp xăng dầu đầu mối phải chiết khấu cho tổng đại lý dao động trong khoảng 1.000 đồng/lít, cá biệt trong dịch bệnh vừa rồi mức chiết khấu cao hơn do áp lực cạnh tranh với các doanh nghiệp đầu mối khác. Trong khi đó, Nhà nước chỉ cho chi phí định mức là hơn 1.000 đồng/lít và lợi nhuận định mức là 300 đồng/lít. Điều đó khiến các doanh nghiệp phải chịu thua lỗ.

Theo đó, từ đầu tháng 5 đến nay, giá xăng dầu thế giới giảm mạnh dẫn đến giá trong nước giảm theo. Lúc này, các đơn vị cung cấp xăng dầu đã cắt giảm tối đa hoa hồng, thậm chí giá xăng dầu mua vào cao hơn giá bán ra hàng trăm đồng/lít, khiến DN bán lẻ rơi vào cảnh thua lỗ.

Ông Quý cho biết thông thường thì khoảng 15 ngày là nhà nước điều chỉnh giá bán xăng dầu 1 lần và thương nhân phân phối xăng dầu cũng điều chỉnh giá cho phù hợp. Trước đây, cứ đầu mỗi kỳ điều chỉnh giá, thương nhân phân phối chiết khấu cho cửa hàng bán lẻ ở mức có lời và chỉ cắt giảm hoa hồng vào ít ngày cuối kỳ. Tuy nhiên, gần đây DN cung cấp xăng dầu đã cắt giảm hoa hồng suốt cả chu kỳ điều chỉnh giá, khiến đơn vị bán lẻ càng bán càng lỗ, rơi vào cảnh khó khăn.

Ông Quý dẫn chứng ngày 18-5, nhà nước quy định giá bán xăng A95 là 12.470 đồng/lít, dầu 10.040 đồng/lít. Trong ngày này, thương nhân phân phối là Công ty TNHH Nhiên liệu xăng dầu miền Nam thông báo giá xăng A95 giao tận nơi là 12.570 đồng/lít, dầu là 10.090 đồng/lít. Như vậy, giá xăng mua vào cao hơn bán ra 100 đồng/lít, giá dầu cao hơn 50 đồng/lít.

Bà Võ Thị Thanh cho biết đơn vị cung cấp xăng dầu cho DN này là Công ty TNHH Huy Hồng (ở Bình Dương). Những ngày qua, bà được thông báo giá xăng nhập vào cao hơn giá bán ra theo quy định là 200 đồng/lít, giá dầu cao hơn 600 đồng/lít. "Trung bình, mỗi ngày tôi bán 3.000 lít, chưa kể chi phí nhân công, điện nước đã phải bù lỗ nhiều triệu đồng. Nếu tình trạng này kéo dài, DN chỉ có nước đóng cửa" - bà Thanh nói.

Không chỉ giá mua vào cao hơn giá bán ra, nhiều cửa hàng xăng dầu cũng đang phản ánh việc các thương nhân phân phối không cung cấp đủ lượng xăng dầu theo đề nghị. Do đó, nhiều DN bán lẻ thiếu xăng dầu phải tạm dừng bán và lo lắng bị cơ quan chức năng xử lý.

Thanh Nga(TH)/ Sở hữu trí tuệ