Vào cuối tháng 6/2017, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến vừa ký văn bản gửi tới các đơn vị y tế trên toàn quốc gồm Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; các bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế; Cục Quân y trực thuộc Bộ Quốc Phòng; Cục Y tế trực thuộc Bộ Công an; cơ quan y tế của các bộ ngành về việc áp dụng phương pháp vô cảm (trong đó phổ biến nhất là gây tê tủy sống) trong mổ lấy thai.

Bộ Y tế đề nghị các đơn vị y tế thay phương pháp gây tê tủy sống bằng gây mê nội khí quản trong khi mổ lấy thai nhằm giảm nguy cơ xảy ra biến chứng với sản phụ đẻ mổ.

Được biết, khi mổ đẻ, các bác sĩ sẽ có thể tiến hành gây tê tủy sống, hay còn gọi là phương pháp gây tê vùng. Họ sẽ tiêm thuốc vào vùng dịch não tủy ở vị trí giữa lưng để gây tê cục bộ. Cách này nhằm giúp sản phụ vẫn tỉnh táo và điều hòa huyết áp cũng như nhịp tim trong quá trình mổ lấy thai. Trước nay, đây vẫn là phương pháp được áp dụng trong hầu hết ca sinh mổ nhằm giảm thiểu xác suất nguy hiểm xảy ra cho thai nhi khi ra ngoài bụng mẹ.

Tuy nhiên trên toàn quốc đã xảy ra những trường hợp sản phụ tử vong. Vì vậy Bộ Y tế đã vào cuộc giám sát và thẩm định những trường hợp này. Qua đó, Bộ Y tế cũng nhận thấy phương pháp gây tê tủy sống có thể gây ra nhiều tác dụng phụ trên các sản phụ như cảm giác khó đi tiểu, nôn mửa, buồn nôn, chóng mặt, đau đầu, khó thở và vùng lưng tại vị trí tiêm thuốc tê đau buốt.

Cũng theo các bác sĩ, tác dụng phụ của thuốc gây tê không chỉ xuất hiện trong vài tuần đầu sau sinh mà còn có thể kéo dài 1 năm, thậm chí vài năm sau sinh. 

Những biến chứng của gây tê tủy sống để sinh mổ

Đau đớn

Mặc dù phương pháp gây tê tủy sống giúp các sản phụ bớt đau đớn nhưng trong một vài trường hợp, hệ cảm giác chỉ được phong bế một phần và thay vì giảm đau, các mẹ sẽ phải chịu những cơn đau đớn tột cùng.

Đau lưng

Sau khi sinh mổ bằng phương pháp gây tê tủy sống, nhiều sản phụ sẽ chịu cảm giá đau lưng kéo dài bởi đầu kim tiêm vào cột sống sẽ gây ra những vết bầm tím xung quanh vết tiêm. Cùng với đó, sự giãn dây chằng cũng sẽ khiến sản phụ cảm giác đau lưng, đặc biệt là quanh phần tiêm thuốc tê. 

Sốt

Mặc dù gây tê tủy sống (vô cảm tủy sống) có liên quan đến giảm thân nhiệt do sự giãn mạch, tái phân bố nhiệt từ trung tâm ra ngoại biên và mất nhiệt vào môi trường nhưng gây tê tủy sống thường đi kèm với tăng thân nhiệt cao đến 38 độ C.

Điều đáng lo ngại là các bé sơ sinh có mẹ được gây tê tủy sống dễ có khả năng bị xét nghiệm tìm nguyên nhân gây sốt và điều trị bằng kháng sinh, cho dù những em bé này không tăng nguy cơ nhiễm trùng huyết.

Tổn thương thần kinh

Không phải điểm gây tê nào được thực hiện cũng chính xác 100% và do đó nó sẽ khiến rễ thần kinh, chóp tủy cùng tủy sống bị chấn thương nghiêm trọng. Với biến chứng này, có thể phục hồi được nhưng không thể được như trước vì tủy sống và thần kinh đã bị tổn thương vĩnh viễn.

Liệt thần kinh sọ

Do bị kéo căng do thất thoát dịch não tủy, thần kinh vận nhãn ngoài chịu ảnh hưởng nặng nề nhất sau khi được tiêm gây tê tủy sống. Dấu hiệu rõ ràng nhất của chứng liệt thần kinh sọ này là chứng “song thị”, tức nhìn 1 thành 2. Nó có thể kéo dài từ 3 – 10 ngày sau khi tai biến, nhưng cũng có thể kéo dài đến hàng tháng hoặc bị ám điểm vĩnh viễn. Theo thống kê, trong những trường hợp được gây tê tủy sống khi sinh mổ, có từ 0,4 - 9,1% trường hợp bị ảnh hưởng thần kinh tiền đình ốc tai. Đặc biệt, trong số này, hết 14% trường hợp bị giảm thính lực trầm trọng.

• Phơi nhiễm HIV là gì, làm gì khi bị phơi nhiễm HIV?
• Bệnh viêm não Nhật Bản và những điều cần biết
• Biểu hiện và cách phòng chống sốt xuất huyết

PV(t/h)