Câu chuyện gạo ST25 bị nhái tràn lan, khiến gạo Việt có thể bị cấm tham gia cuộc thi Gạo ngon nhất thế giới do The Rice Trader (TRT) tổ chức đang khiến nhiều người bức xúc. Ông Hồ Quang Trí cũng thừa nhận một thực tế, dù biết các loại gạo rao bán ồ ạt trên mạng, trên các trang bán hàng trực tuyến 100% là hàng giả, hàng nhái nhưng doanh nghiệp gần như bất lực.

"Chúng tôi cũng từng có ý định đi kiện những đối tượng vi phạm bản quyền, nhưng thực tế những quy định trong vấn đề tác quyền của ta vẫn còn những kẽ hở. Ví dụ, chúng tôi đi đăng ký bảo hộ thương hiệu thì chỉ được đăng ký bảo hộ giống ST25 của Doanh nghiệp tư nhân Hồ Quang Trí chứ không phải giống ST25 nói chung. Chính vì vậy, khi chúng tôi gửi đơn kiện, ngành chức năng nói những sản phẩm này họ chỉ chưa đăng ký bảo hộ thôi chứ họ không vi phạm" - ông Trí nêu một thực tế.

Trong khi đó, ông Hồ Quan Cua, cha đẻ của loại gạo ST25 cho biết để tránh tình trạng gạo kém chất lượng tràn lan, nhái gạo thơm ST25, Doanh nghiệp Hồ Quang Trí đã thiết kế, đổi mẫu mã bao bì, trên đó có in hình chân dung của ông và mã vạch để truy xuất nguồn gốc. "Vừa tung ra thị trường, ba ngày sau ngợp trời bao bì giống y chang. Nhiều nhất ở thị trường Hà Nội và TP.HCM, tôi bó tay luôn" - ông Cua ngao ngán. 

Theo Giáo sư Võ Tòng Xuân - Hiệu trưởng Trường Đại học Nam Cần Thơ, việc Tổ chức TRT cảnh báo gạo thơm Việt Nam nguy cơ có thể mất quyền tham gia cuộc thi này trong năm 2021 và những năm tiếp theo là đáng tiếc. Đây là hệ quả của việc vô tư vi phạm bản quyền thương hiệu "Gạo ngon nhất thế giới" ST25 của doanh nghiệp.

"Bộ NN-PTNT cần lên tiếng với những cam kết mạnh mẽ để quốc tế biết là Việt Nam không chấp nhận kiểu vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, bản quyền thương hiệu của các doanh nghiệp.

Đặc biệt, có ngay động thái đấu tranh giành quyền để không chỉ cho gạo ST24, ST25 mà các loại gạo thơm khác của Việt Nam tham gia cuộc thi "Gạo ngon nhất thế giới" năm 2021, dự kiến tổ chức tháng 12", Giáo sư Võ Tòng Xuân bày tỏ.

Không chỉ gạo ST25, ông Võ Công Thức - phó giám đốc Công ty Lương thực thuộc Tập đoàn Lộc Trời - cho biết cách nay 4 tháng tại Hậu Giang có in bao bì giống Lộc Trời (có cả logo) để bán gạo cho khách hàng. Khi đơn vị hay tin đã báo cho họ thì họ nhận sai sót. Trong vụ này, đơn vị rút kinh nghiệm chưa thông tin rõ ràng nên đã bị làm giả.

Theo ông Thức, hiện nay tình trạng làm giả thương hiệu rất phổ biến. Riêng mặt hàng gạo do đặc thù ít thương hiệu, chủ yếu bán từng bao gạo ra thị trường nên một số người đã lợi dụng thương hiệu gạo có uy tín để làm giả thương hiệu. 

"Chất lượng gạo làm nhái chưa ai biết, không kiểm soát được dư lượng thuốc bảo vệ thực vật. Việc làm giả gây thiệt hại rất lớn cho doanh nghiệp vì thương hiệu, uy tín bị ảnh hưởng…" - ông Thức nói.

Ông Thức đề nghị chính quyền các cấp và cục quản lý thị trường các tỉnh phải kiểm soát, kiểm tra chặt chẽ việc làm giả, nhái thương hiệu theo quy định. Đặc biệt phải có chế tài, xử phạt mạnh đối với việc làm giả, làm nhái. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp kinh doanh gạo phải công bố thông tin gạo giả thương hiệu, gạo thương hiệu thật và số lượng đại lý bao nhiêu.

Minh Vân