Tại hội thảo Hội thảo "Đại học khởi nghiệp, mô hình và giải pháp" diễn ra tại trường Đại học Bách khoa (Đại học Quốc gia TP.HCM), bà Phan Quý Trúc – Phó Trưởng phòng Phòng quản lý Công nghệ và Thị trường, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM đánh giá hoạt động nghiên cứu khoa học đổi mới sáng tạo ở các trường đại học không mới. Tuy nhiên, chất lượng cũng như hiệu quả hiện tại chỉ một phần nào đó thể hiện qua các bài báo khoa học, hoặc sản phẩm nghiên cứu ở giai đoạn gọi là phòng thí nghiệm.

"Hoạt động chuyển giao công nghệ hoặc thương mại hóa kết quả nghiên cứu của giảng viên và sinh viên chỉ được chuyển tải qua các tổ chức như vườn ươm doanh nghiệp, hoặc văn phòng chuyển giao công nghệ. Tuy nhiên, số lượng trường đại học có các tổ chức này tại TP.HCM lại không nhiều. Điều này cho thấy, việc hiện thực hóa những ý tưởng và thương mại hóa vẫn còn nhiều hạn chế", bà Phan Quý Trúc chia sẻ. 

"Đại học khởi nghiệp" sẽ là đại học thế hệ thứ ba

TS. Đỗ Xuân Hồng - Giám đốc Trung tâm Ươm tạo Doanh nghiệp Công nghệ, trường Đại học Nông lâm TP.HCM đã đưa ra mô hình đại học thế hệ thứ ba. Mô hình này giúp các trường đại học thực hiện sứ mệnh mới như trực tiếp tạo ra tác động xã hội thông qua đổi mới sáng tạo và chuyển giao khoa học công nghệ. 

Theo đó, "Đại học khởi nghiệp" là đại học thế hệ thứ ba, sau thế hệ thứ nhất là đào tạo chuyển giao tri thức và thế hệ thứ hai là chuyên nghiên cứu. "Tuy nhiên, thực tế đa số các trường đại học tại Việt Nam đang bước vào giai đoạn thứ 2", TS. Đỗ Xuân Hồng nói. 

Đặc trưng mang tính nền tảng của mô hình "Đại học khởi nghiệp" là trình độ nghiên cứu tốt của các khoa chuyên môn, phòng thí nghiệm, và các viện, trung tâm nghiên cứu. Đây là các công xưởng chính tạo ra các phát minh, sáng chế, giải pháp công nghệ… cũng như các mô hình, ý tưởng kinh doanh dựa vào các sản phẩm khoa học công nghệ này.

Việc thương mại hóa các phát minh, sáng chế sẽ được hỗ trợ, xúc tiến bởi các văn phòng chuyển giao công nghệ hoặc các vườn ươm doanh nghiệp công nghệ. Thông qua các hoạt động của các đơn vị chức năng này, kết quả nghiên cứu có thể được thương mại hóa.

"Chúng ta có thể trực tiếp chuyển giao khoa học công nghệ đến nhóm khách hàng quan tâm hoặc gián tiếp thông qua việc hình thành các doanh nghiệp spin-offs (doanh nghiệp khởi nguồn - PV) hoặc startups để thương mại hóa các sản phẩm", TS. Đỗ Xuân Hồng cho biết.

Trong quá trình hoạt động của mình, các trường đại học khởi nghiệp sẽ nhận được sự hỗ trợ, hợp tác và tài trợ từ khối doanh nghiệp (bao gồm những doanh nghiệp sản xuất, thương mại, quỹ đầu tư cũng như các đơn vị tư vấn, các dịch vụ hỗ trợ tư nhân).

"Các doanh nghiệp tư vấn và hỗ trợ cho trường đại học khởi nghiệp nhằm định hướng nghiên cứu và định hướng thị trường, điều này giúp các hoạt động nghiên cứu của trường đại học đi sát với nhu cầu thực tế", TS. Đỗ Xuân Hồng nói. 

Cần thiết hình thành mô hình "Đại học khởi nghiệp"

Ông Đặng Đức Thành - CEO của Công ty Green Plus cho biết trong xu thế cách mạng công nghiệp 4.0, lực lượng doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cần phải được tăng tốc phát triển. Qua thực tiễn, ngày nay doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tạo ra doanh số “khủng” và lợi nhuận rất cao.

"Tôi mong muốn có sự đóng góp từ các trường để làm rõ hiệu quả của "đại học khởi nghiệp" và định hướng nhằm xây dựng mô hình này tại trường. Từ đó sẽ có những hoạt động hiệu quả, đồng thời đem lại hiệu quả lớn nhất cho TP.HCM là phát triển khởi nghiệp đổi mới sáng tạo", Ông Đặng Đức Thành nhấn mạnh. 

Tại hội thảo, PGS.TS. Phạm Đình Anh Khôi – Giám đốc Trung tâm Ươm tạo Doanh nghiệp Công nghệ, trường Đại học Bách Khoa (ĐHQG TP.HCM) nhận định trường đại học khởi nghiệp sẽ đóng góp vào sự phát triển của hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, cải thiện năng lực cạnh tranh và chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu của Quốc gia.

Bên cạnh đó, trường đại học khởi nghiệp là xu thế phát triển của các trường đại học có năng lực, tiềm lực, tự chủ và năng động. Việc triển khai trường đại học khởi nghiệp dù theo mô hình nào cũng cần có lộ trình, sự quan tâm của cấp lãnh đạo, sự đồng lòng của cả hệ thống và phản hồi từ cộng đồng, xã hội. 

Võ Liên