Theo Báo cáo về công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2021 của Chính phủ, nhìn tổng thể công tác chỉ đạo, điều hành của các cấp, các ngành là thông suốt, nhịp nhàng, đồng bộ, kết quả đạt được là cơ bản, nhưng có lúc, có nơi, có việc còn bất cập, kết quả đạt được chưa cao; kinh tế vĩ mô còn tiềm ẩn một số rủi ro, nền tảng vĩ mô chưa thực sự vững chắc, nền kinh tế có độ mở cao và phụ thuộc vào nguồn nguyên vật liệu nhập khẩu, dịch bệnh gây đứt gãy nguồn cung khiến việc kiểm soát lạm phát trong nước tiềm ẩn nhiều khó khăn, thách thức.

Tại thảo luận, ý kiến phát biểu của nhiều đại biểu đánh giá cao việc hàng năm Thủ tướng Chính phủ đều ban hành các chỉ thị về tăng cường thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trên các lĩnh vực. Các bộ, ngành, địa phương đã ban hành nhiều văn bản triển khai và thực hiện. Nhờ vậy, việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí đã đạt được một số kết quả quan trọng nhất là trong tiết kiệm chi thường xuyên ở hầu hết các cơ quan, tổ chức, đơn vị trong hệ thống chính trị.

Tuy nhiên, các đại biểu cũng nhấn mạnh, tình trạng lãng phí còn lớn, công tác thực hành tiết kiệm nhiều lúc, nhiều nơi chưa được thưc hiện triệt để. Việc phát hiện, xử lý lãng phí còn chậm, có nơi còn chưa kiên quyết.

Đại biểu Phạm Văn Thịnh (Bắc Giang) cho rằng để thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, mục tiêu cần làm là phải giảm thời gian để tuân thủ các quy định của pháp luật cho các tổ chức, cá nhân trong chính cơ quan nhà nước cũng như toàn xã hội.

Như vậy, sẽ có nhiều vấn đề được đặt ra để tiết kiệm, chống lãng phí bắt đầu từ việc của công dân như giảm thời gian thực hiện nộp tiền phạt vi phạm, thời gian nộp tiền qua trạm thu phí, thời gian làm thủ tục được hưởng chế độ trợ cấp thất nghiệp đến những việc của cơ quan nhà nước như giảm thời gian thực hiện thủ tục về bảo vệ môi trường, chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, thẩm định thiết kế bản vẽ thi công, cấp phép xây dựng, thẩm duyệt phòng cháy, chữa cháy.

Cùng với đó, đại biểu nêu vấn đề và đề nghị khắc phục một số điểm bất hợp lý hiện nay trong phân cấp, phân quyền. Theo đại biểu, trong phân cấp, phân quyền, việc nào, cấp nào sát thực tế hơn, giải quyết kịp thời và hiệu quả tốt hơn, cần giao cho cấp đó thực hiện theo đúng tinh thần của Chính phủ.

"Phân cấp của chúng ta còn chưa đồng bộ, khi việc tổng thể, giao quyền cho địa phương nhưng những lĩnh vực cụ thể trong đó lại không được phân cấp. Giải trình của các địa phương chậm giải ngân đầu tư công hầu hết đều có đề nghị đẩy mạnh phân cấp và nêu ý kiến: Nếu phân cấp triệt để và đồng bộ, tiến độ triển khai thực hiện dự án đầu tư có thể rút ngắn được từ 6 đến 12 tháng. Điều đó cho thấy, phân cấp hiện nay không chỉ tạo ra sự lãng phí rất lớn mà ở góc độ nào đó còn làm chậm và mất đi cơ hội phát triển của đất nước," đại biểu Phạm Văn Thịnh nêu thực tế.

Do đó, đại biểu đề nghị Quốc hội cùng Chính phủ xem xét ngay trong kỳ họp này ban hành một nghị quyết quy định một số nội dung phân cấp cho chính quyền địa phương nhằm đảm bảo đồng bộ và gắn với trách nhiệm người đứng đầu cấp tỉnh.

Quan tâm đến vấn đề thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong quản lý, sử dụng tài sản công, đại biểu Trần Thị Thu Hằng cho rằng, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác quản lý tài sản công hiện nay còn một số tồn tại, hạn chế. Theo đó, nhận thức, trách nhiệm của một bộ phận người đứng đầu cơ quan, đơn vị về quản lý, sử dụng tài sản công chưa cao. Việc cập nhật, phổ biến, tập huấn các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công chưa kịp thời. Quá trình thanh lý tài sản là trụ sở làm việc, công trình sự nghiệp để đầu tư xây dựng mới còn nhiều bất cập, nhất là đối với những tài sản có giá trị do quy trình thanh lý mất nhiều thời gian, không kịp thời xử lý tài sản. Công tác quản lý đất đai chưa chặt chẽ, tổ chức, cá nhân và người dân lấn chiếm, sử dụng đất sai mục đích nhưng chậm được xem xét, xử lý theo quy định. Hoạt động thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm đối với việc chấp hành pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước của một số cơ quan, đơn vị, địa phương chưa được quan tâm đúng mức...

Đồng thời, đại biểu Trần Thị Thu Hằng (Đăk Nông) bày tỏ sự quan tâm tới việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong hoạt động mua sắm phương tiện, thiết bị làm việc của cơ quan, tổ chức trong khu vực nhà nước, nhân dân hiện nay, nhất là sau những sai phạm trong việc mua sắm vật tư, trang thiết bị phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19 trong thời gian vừa qua. Đại biểu đề nghị Chính phủ làm rõ nguyên nhân của vấn đề này, nhất là nguyên nhân chủ quan, khách quan từ cơ chế, chính sách pháp luật để có giải pháp khắc phục triệt để trong thời gian tới.

Bên cạnh đó, đại biểu Trần Thị Thu Hằng cho rằng, Chính phủ cần tiếp tục và nhanh chóng hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật liên quan đến thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; chỉ đạo rà soát tổng thể hệ thống văn bản liên quan đến lĩnh vực này; đồng thời sửa đổi, bổ sung, ban hành mới những văn bản liên quan đến thực hành tiết kiệm, chống lãng phí nhằm đáp ứng yêu cầu phát sinh từ thực tiễn; quy định mức tiêu chuẩn chi tiết, cụ thể, rõ ràng cho từng lĩnh vực.

Đại biểu Võ Thị Minh Sinh (Nghệ An) mong muốn Chính phủ, các cấp, các ngành quan tâm, khẩn trương rà soát, bổ sung và hoàn thiện thể chế phòng ngừa tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, nhất là cơ chế kiểm soát quyền lực trong các lĩnh vực hoạt động và dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực. Đồng thời, rà soát, khắc phục sơ hở, bất cập trong các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến các lĩnh vực, đặc biệt những lĩnh vực nhạy cảm dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực, lãng phí liên quan đến đấu thầu, đấu giá, quản lý sử dụng đất đai, tài sản, chứng khoán…

Đại biểu Võ Thị Minh Sinh cũng kỳ vọng Chính phủ sớm có lộ trình cụ thể ban hành các cơ chế phòng chống tham nhũng, tiêu cực nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả thực thi công vụ của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và chất lượng phục vụ của cơ quan hành chính nhà nước, mang lại sự hài lòng của người dân và doanh nghiệp; tiếp tục củng cố lòng tin của nhân dân trong thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.

Hà Anh