5 năm trước, khi hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam dần vượt qua giai đoạn chông chênh 2010 - 2015, một số thành viên bắt đầu tăng tốc trở lại, câu chuyện vị trí số 1 hệ thống được chú ý.

Vietcombank: 'Giữ vững vị trí là ngân hàng số 1 Việt Nam'

Quãng thời gian của năm 2014, vị trí số 1 hệ thống ngân hàng Việt Nam là cuộc đua song mã giữa VietinBank và Vietcombank. Cũng năm 2014, người đứng đầu Ngân hàng Nhà nước khi đó kỳ vọng Vietcombank sẽ sớm khẳng định vị trí số 1 tại Việt Nam, cũng như lọt các top quan trọng của khu vực và thế giới…

Năm 2016, ông Nguyễn Văn Thắng, Chủ tịch Hội đồng Quản trị VietinBank khi đó nêu mục tiêu trở thành ngân hàng số 1 tại Việt Nam, cũng như nêu quyết tâm năm 2017 sẽ xử lý sạch nợ xấu.

5 năm trước, khi hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam dần vượt qua giai đoạn chông chênh 2010 - 2015, một số thành viên bắt đầu tăng tốc trở lại, câu chuyện vị trí số 1 hệ thống được chú ý.

Từ những năm 2017 trở về trước, vị trí “dẫn đầu” về lợi nhuận trong hệ thống ngân hàng luôn được 3 "ông lớn" là BIDV, VietinBank, Vietcombank thay phiên nhau nắm giữ và khó phân thắng bại.

Tuy nhiên, năm 2018, vị trí số 1 đã trở nên rõ ràng và chắc chắn hơn khi Vietcombank bứt tốc quá nhanh. Các vị trí khác cũng liên tục thay đổi với sự tăng trưởng mạnh của Agribank, trong khi đó Vietinbank và BIDV có phần giảm sút "phong độ".

Cụ thể, báo cáo tài chính của Vietcombank cho thấy, lợi nhuận trước thuế của ngân hàng này trong năm 2018 đạt trên 18.300 tỷ đồng. Trong khi đó,đứng thứ 3 trong bảng xếp hạng lợi nhuận ngành là BIDV chỉ đạt 9.625 tỷ đồng; Lợi nhuận trước thuế của Agribank đạt 7.500 tỷ và đứng thứ 6 trong bảng xếp hạng lợi nhuận. Vietinbank lui về vị trí thứ 7 trong bảng xếp hạng, đứng sau cả ông lớn Agribank với trên 6.700 tỷ đồng.

Lợi nhuận của VietinBank và BIDV cộng lại cũng không bằng con số trên 18 nghìn tỷ Vietcombank đạt được năm 2018. Đến nay, vị trí số 1 này dường như đã ngã ngũ, qua kết quả kinh doanh năm 2018 và tiếp tục "kiểm định" qua năm 2019.

Tại hội nghị triển khai kế hoạch 2020 vừa qua, Vietcombank đưa ra thông điệp: "Trong giai đoạn phát triển mới, Vietcombank đã đề ra tầm nhìn và mục tiêu chiến lược đến năm 2025 giữ vững vị trí là ngân hàng số 1 Việt Nam; trở thành một trong 100 ngân hàng lớn nhất khu vực Châu Á; một trong 300 tập đoàn tài chính ngân hàng lớn nhất thế giới, một trong 1.000 doanh nghiệp niêm yết lớn nhất toàn cầu, có đóng góp lớn vào sự phát triển của Việt Nam".

Thông điệp trên gián tiếp khẳng định vị trí số 1 đã thuộc về họ, và mục tiêu là tiếp tục giữ vững.

Vị trí số 1 chỉ mang tính tương đối?

Tại Việt Nam, vẫn có thói quen so sánh đơn thuần lợi nhuận theo con số tuyệt đối giữa các ngân hàng thương mại, hoặc xếp nhóm "câu lạc bộ" quy mô lợi nhuận mức độ nào đó một cách có phần cảm tính.Nếu theo thói quen đó, với hơn 23.000 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế năm 2019, Vietcombank tiếp tục khẳng định vị trí số 1, tạo khoảng cách rất xa so với những so sánh đơn thuần về quy mô lợi nhuận tất cả các thành viên còn lại.

Có quan điểm cho rằng, nhiều bảng xếp hạng trên thế giới thiên về so sánh quy mô tổng tài sản, mà không đề cao chỉ tiêu lợi nhuận, vì quy mô tổng tài sản phản ánh thị phần và ảnh hưởng trên thị trường.

Vậy nên, vị trí số 1 chỉ mang tính tương đối, hoặc xét theo các tiêu chí khác nhau.

Tại Việt Nam, nếu mở rộng các tiêu chí, Vietcombank đang khẳng định vị trí số 1 khá toàn diện với nhiều tiêu chí: quy mô lợi nhuận lớn nhất, vốn hóa thị trường lớn nhất, thu nhập bình quân cán bộ nhân viên và sức tạo lãi bình quân của họ cao nhất, tỷ lệ trích dự phòng bao nợ xấu cao nhất, tỷ lệ nợ xấu được kiểm soát tốt nhất và sát thực nhất… Riêng tiêu chí quy mô tổng tài sản còn thấp hơn một chút so với BIDV, VietinBank và Agribank (hơn 1,2 triệu tỷ đồng so với trên 1,4 triệu tỷ đồng).

Còn nếu xét theo các chỉ số cơ bản phản ánh hiệu quả hoạt động, hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam lại đang nổi lên những thành viên đến từ khối cổ phần - những thành viên thấp hơn nhiều về quy mô tổng tài sản, cũng như chưa đạt tương đồng về quy mô vốn chủ sở hữu.

Cụ thể như theo hiệu quả sinh lời trên tổng tài sản (ROA), trên vốn chủ sở hữu (ROE), thì hiện có những ứng viên khối cổ phần có thể cạnh tranh với Vietcombank như Techcombank, VPBank, HDBank, MB…, với báo cáo tài chính theo lộ trình công bố cuối tháng này.

Mai Hương(T/H)/Sở hữu Trí tuệ