SO HUU TRI TUE
Thứ sáu, 29/03/2024
  • Click để copy

Công nghệ xét nghiệm máu giúp cảnh báo sớm bệnh Alzheimer

07:38, 25/12/2022
(SHTT) - Bệnh Alzheimer thường chỉ được phát hiện khi người bệnh đã có những biểu hiện bệnh rõ ràng như mất trí nhớ. Tuy nhiên, với công nghệ xét nghiệm máu mới, người bệnh có thể nhận được cảnh báo sớm trước nhiều năm.

Thông thường, khi bệnh nhân mắc bệnh Alzheimer đã có biểu hiện rõ ràng các triệu chứng của bệnh, chẳng hạn như mất trí nhớ, thì các lựa chọn điều trị tốt nhất chỉ đơn giản là làm chậm sự tiến triển của các triệu chứng.

Tuy nhiên, theo sciencedaily.com, nghiên cứu của các nhà khoa học quốc tế đã chỉ ra rằng mầm mống của bệnh Alzheimer sẽ tồn tại từ nhiều năm trước khi các biểu hiện suy giảm nhận thức xuất hiện.

Những mầm mống đó là các protein beta amyloid sắp xếp sai và kết tụ lại với nhau, tạo thành các tập hợp nhỏ gọi là oligomers. Theo thời gian, thông qua một quá trình mà các nhà khoa học vẫn đang cố gắng tìm hiểu, những oligomers beta amyloid "độc hại" đó được cho là sẽ phát triển thành bệnh Alzheimer.

1-co-che-gay-benh-cua-benh-alzheimer-va-muc-do-teo-o-nguoi-benh-alzheimer-9911

 

Một nhóm các nhà nghiên cứu tại Đại học Washington đã tiến hành một thử nghiệm đo mức amyloid beta oligomers trong các mẫu máu. Như họ trình bày trong một bài báo xuất bản vào tuần 5 tháng 12 trong Kỷ yếu của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia, xét nghiệm của họ - được biết đến với tên viết tắt SOBA - có thể phát hiện oligomers trong máu của bệnh nhân mắc bệnh Alzheimer, nhưng không phải ở hầu hết các thành viên của nhóm đối chứng không có dấu hiệu suy giảm nhận thức tại thời điểm lấy mẫu máu.

Tuy nhiên, SOBA đã phát hiện oligomers trong máu của 11 cá nhân từ nhóm đối chứng. Hồ sơ kiểm tra tiếp theo đã có sẵn cho 10 người trong số những người này và tất cả đều được chẩn đoán nhiều năm sau đó bị suy giảm nhận thức nhẹ hoặc có bệnh lý não liên quan tới bệnh Alzheimer. Về cơ bản, đối với 10 cá nhân này, SOBA đã phát hiện ra các oligomers có hại trước khi các triệu chứng xuất hiện.

Tác giả chính Valerie Daggett, giáo sư kỹ thuật sinh học của Đại học Washington và là giảng viên tại Viện Khoa học & Kỹ thuật Phân tử của Đại học Washington cho biết: "Điều mà các bác sĩ lâm sàng và các nhà nghiên cứu mong muốn là một xét nghiệm chẩn đoán bệnh Alzheimer đáng tin cậy - và không chỉ là một xét nghiệm xác nhận chẩn đoán bệnh Alzheimer, mà còn là một xét nghiệm có thể phát hiện các dấu hiệu của bệnh trước khi suy giảm nhận thức xảy ra. Điều đó quan trọng đối với sức khỏe của mỗi cá nhân và cho tất cả các nghiên cứu về cách các oligomers có hại của beta amyloid tiếp tục và gây ra thiệt hại mà chúng gây ra. Những gì chúng tôi chỉ ra ở đây là SOBA có thể là cơ sở của một thử nghiệm như vậy".

SOBA khai thác một đặc tính độc đáo của oligomers có hại. Khi các protein beta amyloid bị gấp sai khớp bắt đầu kết tụ lại thành các oligomers, chúng tạo thành một cấu trúc được gọi là bảng alpha. Các bảng alpha thường không được tìm thấy trong tự nhiên và nghiên cứu trước đây của nhóm đã chỉ ra rằng các bảng alpha có xu hướng liên kết với các bảng alpha khác. Trọng tâm của SOBA là một bảng alpha tổng hợp do nhóm nghiên cứu thiết kế có thể liên kết với các oligomers trong các mẫu dịch não tủy hoặc máu. Sau đó, thử nghiệm sử dụng các phương pháp tiêu chuẩn để xác nhận rằng các oligomers gắn trên bề mặt thử nghiệm được tạo thành từ các protein beta amyloid.

Nhóm nghiên cứu đã thử nghiệm SOBA trên các mẫu máu của 310 đối tượng nghiên cứu, những người trước đó đã lấy mẫu máu của họ và một số hồ sơ y tế của họ để phục vụ cho nghiên cứu về bệnh Alzheimer. Vào thời điểm lấy mẫu máu, các đối tượng được ghi nhận là không có dấu hiệu suy giảm nhận thức, suy giảm nhận thức nhẹ, bệnh Alzheimer hoặc một dạng sa sút trí tuệ khác.

SOBA đã phát hiện oligomers trong máu của những người bị suy giảm nhận thức nhẹ và bệnh Alzheimer từ trung bình đến nặng. SOBA cũng phát hiện oligomers ở những thành viên của nhóm kiểm soát, những người mà hồ sơ cho thấy sau đó bị suy giảm nhận thức nhẹ. Các mẫu máu từ các cá nhân khác trong nhóm đối chứng không bị suy yếu thiếu các oligomers có hại.

Nhóm của Giáo sư Daggett đang làm việc với các nhà khoa học tại AltPep, một công ty (spin-off) đã được thành lập từ Đại học Washington, để phát triển SOBA thành một xét nghiệm chẩn đoán cho oligomers. Nhóm nghiên cứu cũng chỉ ra rằng SOBA có thể dễ dàng được sửa đổi để phát hiện các oligomers có hại của một loại protein khác có liên quan đến bệnh Parkinson và chứng mất trí nhớ thể Lewy.

5-alzheimer-1150-629c_large

 

Giáo sư Daggett cho biết: “Chúng tôi phát hiện ra rằng nhiều bệnh ở người có liên quan đến sự tích tụ các oligomers có hại hình thành nên các cấu trúc tấm alpha này. Không chỉ bệnh Alzheimer, mà cả bệnh Parkinson, bệnh tiểu đường loại 2, v.v, chúng tôi hy vọng rằng phương pháp này có thể giúp chẩn đoán và nghiên cứu nhiều bệnh "gắn nhầm protein" khác. Bên cạnh đó, chúng tôi tin rằng SOBA có thể hỗ trợ xác định những cá nhân có nguy cơ mắc bệnh hoặc đang ủ bệnh, cũng như dùng để đọc hiệu quả điều trị để hỗ trợ phát triển các phương pháp điều trị sớm cho bệnh Alzheimer”.

Khánh An

Tin khác

Khoa học Công nghệ 13 giờ trước
(SHTT) - Theo thông cáo báo chí, các chuyên gia tại Đại học Công nghệ Thiên Tân, Trung Quốc mới đây đã tạo ra một loại pin đột phá, vận hành bằng oxy cơ thể, sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau.
Khoa học Công nghệ 13 giờ trước
(SHTT) - Từ lâu, bia Bỉ đã được biết đến với sự đa dạng, chất lượng xuất sắc và truyền thống lâu đời. Hiện tại, các nhà nghiên cứu đã sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để làm cho hương vị của loại bia trứ danh này trở nên ngon hơn.
Khoa học Công nghệ 15 giờ trước
(SHTT) - Công ty Honda Việt Nam đã chính thức công bố chiến dịch triệu hồi 221 xe Gold Wing và CBR1000RR. Mục đích của đợt triệu hồi là để kiểm tra hiện tượng phồng cánh bơm xăng nhằm đảm bảo chất lượng tối ưu cho sản phẩm.
Khoa học Công nghệ 15 giờ trước
(SHTT) - Apple đang lên kế hoạch sử dụng Ernie Bot, một công cụ trí tuệ nhân tạo (AI) do Trung Quốc phát triển, cho các sản phẩm và bản cập nhật sắp tới tại quốc gia này.
Khoa học Công nghệ 21 giờ trước
(SHTT) - Công ty sản xuất pin và ô tô khổng lồ BYD của Trung Quốc đã đạt được lợi nhuận kỷ lục vào năm 2023, vượt qua Tesla của Elon Musk để trở thành hãng bán xe điện nhiều nhất thế giới.