Công nghệ mới giúp bệnh nhân ALS lấy lại khả năng giao tiếp
Hai nghiên cứu được công bố trên tạp chí y khoa uy tín New England Journal of Medicine vào 14/8 đã mang đến những bằng chứng thuyết phục về tiềm năng của công nghệ cấy ghép não trong việc phục hồi khả năng giao tiếp cho bệnh nhân bị liệt.
Hai trường hợp được nghiên cứu là hai bệnh nhân ALS ở giai đoạn cuối, một nam và một nữ. Tiến sĩ Edward Chang, một bác sĩ phẫu thuật thần kinh tại Đại học California, San Francisco, một chuyên gia thần kinh hàng đầu, đánh giá rằng đây là một bước tiến lớn trong việc ứng dụng công nghệ này vào thực tế lâm sàng.
Một trong những bệnh nhân tham gia nghiên cứu là một nam giới 45 tuổi. Tình trạng của ông rất nghiêm trọng, đến mức chỉ người chăm sóc mới hiểu được ông nói. Tốc độ giao tiếp của ông chỉ khoảng 7 từ mỗi phút, trong khi tốc độ nói chuyện bình thường của người Anh là khoảng 160 từ mỗi phút.
Các nhà nghiên cứu đã cấy ghép bốn mảng điện cực siêu nhỏ do Blackrock Neurotech sản xuất để ghi lại hoạt động thần kinh ở các vùng não liên quan đến ngôn ngữ và lời nói, sử dụng 256 điện cực trong vỏ não - nhiều hơn nhiều so với các nghiên cứu trước đây. Phần mềm giải mã có thể học các từ hiếm và có thể được đào tạo nhanh chóng và hiệu chỉnh lại trực tuyến, điều chưa từng được chứng minh trước đây, theo tiến sĩ Chang.
Theo nghiên cứu, đến ngày thứ hai sử dụng, bệnh nhân đã giao tiếp bằng vốn từ vựng 125.000 từ. Các từ được giải mã được hiển thị trên màn hình và sau đó được phát âm bằng phần mềm chuyển văn bản thành lời nói được thiết kế để giống với giọng nói trước khi mắc bệnh ALS của ông.
“Tôi vô cùng hạnh phúc khi được nói chuyện với bạn bè và gia đình một lần nữa”, bệnh nhân nói, theo bản ghi. “Khi các triệu chứng của tôi bắt đầu, con gái tôi mới được 2 tháng tuổi, và bây giờ cô ấy đã 5 tuổi, và cô ấy không nhớ tôi nghe như thế nào trước khi căn bệnh này lấy đi khả năng nói bình thường của tôi, và lúc đầu cô ấy hơi ngại nhưng bây giờ rất tự hào vì bố cô ấy là một robot”. Trong vòng 16 giờ sử dụng tích lũy, thiết bị thần kinh cho phép tốc độ nói 32 từ mỗi phút và chỉ xác định sai 2,5% số từ được thử, các nhà nghiên cứu cho biết.
Khả năng chính xác của công nghệ này rất ấn tượng. So sánh với các phương pháp khác, như ứng dụng đọc chữ thành lời trên điện thoại (khoảng 5% lỗi) hay người bình thường nói (1-2% lỗi), công nghệ cấy ghép não này cho thấy độ chính xác cao hơn hẳn.
Tuy nhiên, nghiên cứu thứ hai cũng chỉ ra một thách thức. Một bệnh nhân nữ đã sử dụng thành công thiết bị tương tự trong 6 năm, nhưng sau đó thiết bị ngừng hoạt động do tình trạng suy giảm chức năng não liên quan đến bệnh ALS. Điều này cho thấy cần nghiên cứu thêm về các vùng não khác để đảm bảo hiệu quả lâu dài của công nghệ.
ALS, hay còn gọi là bệnh Lou Gehrig, là căn bệnh gây suy giảm dần các tế bào thần kinh điều khiển hoạt động của cơ thể. Đây là một bệnh lý liên quan đến hệ thần kinh, xảy ra khi một số tế bào nơron ở não và tủy sống dần chết đi. Người bệnh ban đầu gặp những vấn đề liên quan đến cơ bắp, rồi dần trở thành tàn tật, đến cuối cùng, cơ hô hấp ngừng hoạt động, dẫn đến tử vong.
Hoàng Kim