Trong tình trạng dịch Covid-19 vẫn đang diễn biến phức tạp trên toàn hế giới, việc đeo khẩu trang là 1 trong những biện pháp phòng chống hàng đầu do các cơ quan y tế khuyến cáo để hạn chế sự lây lan của virus SARS-CoV-2.

Điều này đã khiến khẩu trang trở thành vật sử dụng bắt buộc trong cộng đồng để bảo vệ bản thân và những người xung quanh khỏi dịch bệnh, nhưng số lượng khẩu trang quá lớn sử dụng một lần lại gây ra một vấn đề mới đối với môi trường.

László Forró, Chủ nhiệm Phòng Thí nghiệm Vật lý Vật chất phức hợp thuộc Viện Công nghệ Liên bang Thụy Sĩ Lausanne (EPFL) cho biết, trong các bệnh viện, những chiếc khẩu trang được bỏ vào các thùng đặc biệt và xử lý thích hợp. Nhưng ngoài xã hội, những khẩu trang đã dùng có thể trở thành các bẫy lây nhiễm.

Từ đó, Forró và nhóm các nhà đồng nghiệp của phòng thí nghiệm phát triển một loại khẩu trang mới có thể tái sử dụng, có đặc tính kháng khuẩn và kháng virus.

Phát minh mới của nhóm nhà khoa học được công bố trên Tạp chí Vật liệu Chức năng Tiên tiến (Advanced Functional Materials). Bản báo cáo khoa học cho biết, khẩu trang được chế tạo từ sợi nano titanium dioxide. Những sợi nano này, khi tiếp xúc với bức xạ tia cực tím, tạo ra các oxy phản ứng, như các gốc hydroxyl và hydrogen peroxide, tiêu diệt các mầm bệnh có thể gây lây nhiễm.

Bộ lọc từ sợi nano titanium dioxide có khả năng hấp thụ độ ẩm đặc biệt tốt, nên có thể giữ lại các giọt nước mang virus và vi khuẩn. Điểm đặc biệt này tạo ra môi trường thuận lợi cho quá trình oxy hóa, được kích hoạt bởi ánh sáng mặt trời.

Thử nghiệm thực tế, các nhà khoa học chứng minh được, khẩu trang titanium dioxide tiêu diệt vi khuẩn E.coli rất hiệu quả khi tiếp xúc với tia cực tím UV chỉ 60 giây.

Từ kết quả này, nhóm nghiên cứu Forró cho rằng, khẩu trang sẽ có hiệu quả chống lại các mầm bệnh khác, chẳng hạn như SARS-CoV-2, nhưng những tính chất này cần phải được chứng minh thực tế thông qua thử nghiệm.

Những sợi nano titanium dioxide đan khít rất ổn định nên những chiếc khẩu trang nano này giảm thiểu rủi ro cho người dùng, người đeo không hít phải các hạt hoặc sợi có hại như các khẩu trang thông thường.

Nhóm nghiên cứu cũng cho biết, việc sản xuất khẩu trang rất dễ dàng mở rộng. Với công nghệ thực hiện trong điều kiện phòng thí nghiệm đã cho phép công suất sản xuất khoảng 100 - 200m2 bộ lọc mỗi tuần.

Sản lượng này đủ để chế tạo 40.000 - 80.000 chiếc khẩu trang có thể tái sử dụng hằng tháng. Các nhà khoa học khẳng định rằng, khẩu trang có thể được khử trùng và tái sử dụng tới 1.000 lần, giảm thiểu  các vấn đề về môi trường và sức khỏe cộng đồng nếu so với rác thải khẩu trang dùng một lần.

Hiện nay, chưa có phương pháp điều trị hoặc vaccine nào khả thi cho Covid-19 được cung cấp rộng rãi trên thế giới, nên việc phòng ngừa là cách bảo vệ mạnh nhất của xã hội. Hơn thế nữa, trong tương lai khẩu trang kháng khuẩn sẽ là một trong những giải pháp an toàn, hiệu quả và bền vững giúp thế giới ngăn chặn các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho con người. 

Thái Bằng