Ngày 17/10, Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) tổ chức Hội thảo tập huấn về công tác chuyển đổi số cho các cơ quan báo chí hoạt động phát thanh, truyền hình, tham dự có các nhà báo, nhà quản lý, chuyên gia đang công tác trong lĩnh vực phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử.

Phát biểu tại Hội thảo, ông Lê Quang Tự Do, Cục trưởng Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử cho biết, chúng ta đang sống trong kỷ nguyên của công nghệ số, nơi mọi lĩnh vực truyền thống dần được số hóa, tự động hóa và tốc độ thay đổi được tính bằng ngày. Đối với báo chí, đặc biệt là lĩnh vực phát thanh, truyền hình chuyển đổi số là bắt buộc theo sự phát triển công nghệ số của thế giới và trong nước, chuyển đổi số hỗ trợ hoạt động sản xuất, phát sóng, truyền tải nội dung giảm thời gian, kinh phí sản xuất, tăng cường tiếp cận, định lượng khán thính giả.

Tại hội thảo, Phó Cục trưởng Nguyễn Hà Yên khẳng định chuyển đổi số trong báo chí hiện nay là quá trình ứng dụng công nghệ số vào toàn bộ hoạt động của cơ quan báo chí - từ thu thập, xử lý, sản xuất đến phân phối và tương tác với khán, thính giả. Đây là xu hướng tất yếu để báo chí thích ứng với kỷ nguyên truyền thông số và cạnh tranh trong môi trường thông tin nhanh, đa nền tảng.

Phó Cục trưởng Nguyễn Hà Yên cũng cho rằng, trước đây, vũ khí của báo chí là trang giấy, là cây bút thì nay vũ khí đắc lực của báo chí có thêm công nghệ và chủ yếu là công nghệ số. Khán thính giả hiện nay đang dần dịch chuyển nghe, xem từ cách thức truyền thống sang sử dụng các phương tiện nghe, nhìn hiện đại, tiếp cận thông tin qua Internet.

Vì vậy khối các cơ quan báo chí phát thanh, truyền hình cũng phải chuyển mình mạnh mẽ, theo kịp sự phát triển của khoa học kỹ thuật, đẩy mạnh chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo; thông tin của cơ quan báo chí phát thanh, truyền hình phải thực sự trở thành dòng thông tin chủ lưu trong không gian số, ông Nguyễn Hà Yên nhấn mạnh.

"Chuyển đổi số báo chí" nhằm thay đổi toàn diện hoạt động tòa soạn từ quản trị nhân lực, sản xuất, tối ưu hóa dữ liệu, đến quy trình xuất bản, phân phối nội dung nhằm tạo ra một tòa soạn/tổ hợp báo chí đa phương tiện, kết nối thuận tiện với độc giả, đảm bảo vai trò trụ cột trong định hướng thông tin và dư luận xã hội. Chuyển đổi số cũng gắn liền với kinh tế số, đa dạng hóa nguồn thu, tăng sức mạnh cạnh tranh của các cơ quan báo chí với các nền tảng xuyên biên giới... Vai trò của công nghệ đối với báo chí như: Thu hút thêm lượng truy cập, lượng khán thính giả nghe, xem tăng doanh thu quảng cáo và phát triển thêm các mảng doanh thu khác.

Kết luận Hội thảo, Phó Cục trưởng Nguyễn Hà Yên đề xuất, để thực hiện chuyển đổi số hiệu quả, cơ quan báo chí cần triển khai đồng bộ cả chiến lược, công nghệ và con người, và nêu 8 nhóm việc quan trọng mà một cơ quan báo chí hoạt động phát thanh, truyền hình cần triển khai:

Thứ nhất, quan tâm, nắm bắt triển khai thực hiện có hiệu quả các chính sách, văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến công tác "chuyển đổi số", đó chính là: Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Thứ hai, cần xây dựng Chiến lược chuyển đổi số tổng thể. Chiến lược đặt ra tầm nhìn, mục tiêu cụ thể ví dụ tăng lượng view, rating, phát triển mô hình thu phí nội dung, tối ưu quy trình sản xuất tin tức. Lập lộ trình chuyển đổi số theo giai đoạn: hạ tầng - nội dung - dữ liệu - mô hình phát triển. Thành lập Ban chỉ đạo chuyển đổi số, do lãnh đạo cơ quan - mà ở đây là đồng chí Giám đốc/Tổng Biên tập trực tiếp phụ trách.

Thứ ba, xem xét thực hiện đầu tư hạ tầng và công nghệ số. Triển khai hệ thống quản lý nội dung (CMS) hiện đại. Ứng dụng điện toán đám mây, phân tích dữ liệu lớn (Big Data), trí tuệ nhân tạo (AI) để tự động hóa quy trình. Bảo đảm an toàn thông tin, xây dựng hệ thống sao lưu, bảo mật và quản trị dữ liệu tập trung.

Thứ tư, phát triển nguồn nhân lực số theo hướng xây dựng, đào tạo được đội ngũ kỹ thuật số, có kỹ năng số hóa, khai thác dữ liệu, kể chuyện đa phương tiện, SEO, phân tích hành vi nghe xem của khán thính giả; tư duy "báo chí dựa trên dữ liệu và công nghệ" thay cho cách làm truyền thống.

Thứ năm, đổi mới quy trình sản xuất nội dung. Chuyển sang mô hình tòa soạn hội tụ. Ứng dụng AI trong việc gợi ý đề tài, biên tập, phân phối nội dung, Đa dạng hóa nội dung: video ngắn, podcast, infographic, data journalism, AR/VR storytelling.

Thứ sáu, phát triển mô hình kinh doanh báo chí số. Thử nghiệm thu phí nội dung (paywall), gói hội viên (membership) hoặc nội dung độc quyền. Tăng doanh thu từ quảng cáo số, sự kiện trực tuyến, thương mại nội dung và hợp tác truyền thông; cá nhân hóa quảng cáo và trải nghiệm độc giả

Thứ bảy, tăng cường phân tích dữ liệu và tương tác độc giả. Ứng dụng AI/Big Data để hiểu hành vi đọc, thời gian truy cập, sở thích chủ đề. Phát triển ứng dụng, bản tin cá nhân hóa, chatbot tư vấn tin tức. Xây dựng cộng đồng độc giả trung thành, coi độc giả là "người đồng sáng tạo nội dung".

Thứ tám, đảm bảo an toàn thông tin và đạo đức báo chí. Thiết lập cơ chế phối hợp với cơ quan quản lý nhà nước đẩy mạng công tác bảo vệ bản quyền nội dung số. Giữ vững giá trị cốt lõi của báo chí: chính xác - khách quan - nhân văn.

 Quỳnh Trang