Dịch Covid-19 diễn ra trong một thời gian dài đã làm xáo trộn mọi hoạt động sản xuất, tiêu thụ nông sản trên địa bàn tỉnh Hải Dương nói riêng và cả nước nói chung. Tuy nhiên đây cũng là cơ hội để các chủ thể tiếp cận và tham gia chuỗi cung-cầu với chuyển đổi số. Nhờ đó, tạo ra chuyển biến mạnh mẽ trong tư duy, nhận thức của người dân về sản xuất nông nghiệp. Đây cũng là một trong những nguyên nhân làm cho ngành nông nghiệp của tỉnh Hải Dương tăng trưởng ấn tượng bất chấp dịch bệnh.

Rõ nét nhất là cơ hội chinh phục thị trường trong nước và thế giới khi các sản phẩm nông nghiệp được có mặt trên các gian hàng trực tuyến. Đơn cử, trái vải của Hải Dương tham gia các sàn thương mại điện tử uy tín trong và ngoài nước đã từng bước khẳng định được giá trị của mình. Từ đây, nhiều sản phẩm nông sản khác của tỉnh cũng đã được đưa lên các gian hàng online, mở ra hướng phát triển mới của ngành nông nghiệp tỉnh nhà. Thông qua kênh tiêu thụ này, nông sản của Hải Dương không chỉ nâng cao giá trị mà hình ảnh, thương hiệu cũng được củng cố trên cả thị trường trong nước và quốc tế.

Có thể thấy, chuyển đổi số đã hỗ trợ đắc lực trong sản xuất, phân phối, tiêu thụ nông sản song cũng đòi hỏi người dân đổi mới cách nghĩ, cách làm. Và thực tế cho thấy, người nông dân cũng đang dần thay đổi để thích ứng. Nhật ký sản xuất điện tử, mã QR phục vụ truy xuất nguồn gốc… đã không còn xa lạ với nhiều nông dân. Để thực hiện điều này, người dân phải có nền tảng về sản xuất sạch, ứng dụng công nghệ cao vào trồng trọt, chăn nuôi.

Như vậy, thời gian qua, nhiều cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, hợp tác xã, trang trại, hộ gia đình… đã ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin trong quản lý và sản xuất, kinh doanh; phân tích dữ liệu về đất đai, thổ nhưỡng, điều kiện tự nhiên, thời tiết, truy xuất nguồn gốc theo nhu cầu thị trường. Tuy nhiên, việc chuyển đổi số trong nông nghiệp, nông thôn vẫn chưa đồng bộ, chưa hình thành những yếu tố cơ bản của nông nghiệp số, nông thôn số.

Mặt khác, nông nghiệp, nông thôn Việt Nam hiện chưa có nền tảng số, chuỗi kết nối số, chưa có cách tiếp cận mới và toàn diện theo yêu cầu của chuyển đổi số, thiếu cơ sở dữ liệu lớn cho sản xuất, thiếu kết nối chia sẻ đồng bộ thông tin của tất cả các khâu sản xuất, quản lý, logistics, thương mại nông sản; chưa tạo ra cơ hội cho nông sản vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn kết nối trực tiếp với hệ thống thương mại toàn cầu.

Mới đây, Bộ NN-PTNT tổ chức phiên họp Ban Chỉ đạo Chuyển đổi số trong lĩnh vực nông nghiệp. Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến, Chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững giai đoạn 2021 - 2030 cho biết, tầm nhìn 2050 đã khẳng định khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực quan trọng để mở ra cơ hội và những mô hình tăng trưởng trong nông nghiệp. Qua đó để thấy chuyển đổi số là nhiệm vụ rất quan trọng để tái cơ cấu ngành nông nghiệp, hướng đến mục tiêu xây dựng nền nông nghiệp minh bạch, trách nhiệm.

“Để có thể minh bạch nền nông nghiệp cần phải có căn cứ, dữ liệu trong bối cảnh Việt Nam đã và đang hội nhập sâu với độ mở của nền kinh tế 207% và đang thực hiện nhiều Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới. Nền nông nghiệp Việt Nam rất đa dạng với 7 vùng kinh tế, sinh thái, thổ nhưỡng, khí hậu. Muốn đưa nông sản Việt ra thị trường thế giới, không cách nào khác phải công khai minh bạch trên cơ sở thực hiện chuyển đổi số”, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhấn mạnh.

Lãnh đạo Bộ NN-PTNT nhận định, từ thực tiễn triển khai chuyển đổi số thời gian qua, có thể coi năm 2020 là năm khởi động nhận thức về chuyển đổi số. Năm 2021 là nắm bắt đầu triển khai, trải nghiệm về chuyển đổi số trong bối cảnh đại dịch. Năm 2022 là năm đẩy mạnh chuyển đổi số theo hướng lấy người dân làm trung tâm, toàn dân và toàn diện.

Theo đó, Thứ trưởng đề nghị các Ủy viên Ban Chỉ đạo Chuyển đổi số trong lĩnh vực nông nghiệp chỉ đạo đơn vị lĩnh vực phụ trách phối hợp với Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo hoàn thiện báo cáo đề xuất chủ trương đầu dự án "Xây dựng hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu nền tảng ngành NN-PTNT" theo Nghị Quyết 11/CP của Chính phủ.

Minh Tú