Một báo cáo mang tên Vi phạm bản quyền video: Các công ty công nghệ lớn rõ ràng không muốn giải quyết vấn đề (Video piracy: Big tech is clearly unwilling to address the problem) từ công ty nghiên cứu và tư vấn Enders Analysis cho thấy nạn vi phạm bản quyền video quy mô công nghiệp - đặc biệt là các sự kiện thể thao trực tiếp - đang ngày càng gia tăng.

Việc chống lại vi phạm bản quyền là một thách thức vô cùng khó khăn và đang trực tiếp đe dọa đến lợi nhuận của các đài truyền hình và nền tảng phát trực tuyến.

Theo Enders Analysis, các “ông lớn công nghệ” vừa là bạn, vừa là thù trong cuộc chiến chống vi phạm bản quyền khi cho phép người dùng có cơ hội dễ dàng tiếp cận các dịch vụ vi phạm bản quyền,  tuy nhiên sự phổ biến của phần cứng giá rẻ như thiết bị Amazon Firestick lại làm giảm rào cản tiếp cận.

Theo Enders Analysis, sau hơn 20 năm sau khi được triển khai, các giải pháp quản lý bản quyền số (DRM) do Google và Microsoft cung cấp đang bị được đánh giá là ngày càng yếu kém. Báo cáo nhận định công nghệ DRM hiện nay cần được đổi mới toàn diện từ nền tảng công nghệ đến mô hình cấp phép đến dịch vụ hỗ trợ. Việc thiếu sự phối hợp với các đơn vị sở hữu nội dung cho thấy đây không phải là ưu tiên của các công ty công nghệ.

Enders Analysis thừa nhận rằng bản chất của vi phạm bản quyền khiến nó không thể bị loại bỏ hoàn toàn. Tuy nhiên, nếu các nhà cung cấp công nghệ coi đây là một ưu tiên cao và liên tục, vấn đề này hoàn toàn có thể được giảm thiểu một cách đáng kể.

“Vai trò của các tập đoàn công nghệ lớn như Microsoft, Google, Amazon và Meta hiện tại là sự kết hợp giữa thái độ thờ ơ và trì trệ,” Enders Analysis nhận định.

“Họ không có động thái quyết liệt nào để hợp tác với các đơn vị sở hữu nội dung nhằm củng cố hệ thống bảo mật, trong khi ở những mảng kinh doanh khác lại vô tình (hoặc cố ý) hướng người tiêu dùng đến với các dịch vụ vi phạm bản quyền".

Nếu không có sự hợp tác toàn diện, đặc biệt trong việc tăng cường hệ thống DRM, các đơn vị sở hữu nội dung sẽ tiếp tục phải tự mình gánh vác chi phí ngày càng lớn để đối phó với nạn vi phạm bản quyền — nhiều trường hợp phải thiết lập các “phòng chiến đấu” để xử lý vi phạm bản quyền trực tiếp trong thời gian diễn ra sự kiện, sử dụng nhiều biện pháp cùng lúc để triệt phá các luồng phát lậu.

Enders Analysis dẫn báo cáo của Liên minh chống vi phạm bản quyền truyền hình châu Âu (AAPA) cho biết, ước tính có khoảng 4,5% dân số tại EU và Anh đang truy cập vào các dịch vụ IPTV bất hợp pháp, tạo ra doanh thu bất chính khoảng 1,05 tỷ euro mỗi năm. “Dù báo cáo của AAPA là một cơ sở tham khảo hữu ích và việc khảo sát hành vi vi phạm pháp luật chắc chắn có giới hạn, nhưng vi phạm bản quyền giống như một tảng băng trôi, trong đó phần lớn hoạt động bất hợp pháp nằm ngoài tầm kiểm soát và nghiêm trọng hơn nhiều so với những gì bề mặt cho thấy. Nghiên cứu của chúng tôi xác nhận xu hướng gia tăng này là có thật. Dữ liệu điều tra bí mật của các nhà khai thác thương mại và phân tích mạng cho thấy tỷ lệ người xem nội dung lậu có thể chiếm tỷ lệ hai chữ số trong tổng lượng xem tùy vào từng sự kiện”, Enders Analysis cho biết.

Để đối phó với vấn đề này, Enders Analysis cho rằng việc chuyển đổi các khuyến nghị về chống vi phạm bản quyền trực tiếp của Ủy ban châu Âu thành luật là điều cần thiết, điều này đang được Liên minh Nội dung Trực tiếp (Live Content Coalition) thúc đẩy. Nếu được thông qua, điều này sẽ tăng cường năng lực thực thi và tạo ra sự công bằng hơn về tốc độ phản hồi giữa các nền tảng trực tuyến và các nhà cung cấp dịch vụ chuyên biệt trong bối cảnh các sự kiện phát sóng trực tiếp. Nó cũng sẽ giúp việc thực thi luật pháp của EU tiệm cận hơn với tiêu chuẩn của Vương quốc Anh, ít nhất là về thời gian xử lý các yêu cầu gỡ bỏ nội dung vi phạm.

Theo Enders Analysis, việc giải quyết vấn đề vi phạm bản quyền hiện vẫn nằm cuối danh sách ưu tiên của nhiều tập đoàn công nghệ lớn, với Amazon Firestick là một ví dụ điển hình. “Thế hệ Firestick tiếp theo, hiện đang trong quá trình phát triển, cần phải có một chương trình phê duyệt và xác minh dành cho các nhà phát triển ứng dụng. Firestick vốn không phải là một thiết bị tính toán đa năng, nhưng chính sách của Amazon đã khiến thiết bị này trở thành môi trường thuận lợi để vi phạm bản quyền phát triển mạnh mẽ,” Enders Analysis cho biết.

Enders Analysis khuyến nghị rằng, đối với các nhà sở hữu nội dung lớn, cách hiệu quả và dễ dàng nhất là: rút toàn bộ ứng dụng dịch vụ video khỏi phiên bản Firestick tiếp theo.

“Tiếp tục hỗ trợ thiết bị này mà không có bất kỳ thay đổi nào từ phía Amazon chỉ càng tiếp tay cho nạn vi phạm bản quyền. Firestick đang là công cụ chất lượng cao để thực hiện hành vi này. Việc rút lui khỏi thiết bị sẽ hạn chế khả năng tiếp thị và quảng bá của Amazon cho Firestick, từ đó giảm nhu cầu người dùng và lý tưởng nhất là làm giảm nguy cơ mà nó mang lại,” Enders Analysis  kết luận.   

Hải An