Thuốc lá lậu có nhiều tác hại nghiêm trọng

Việc buôn bán thuốc lá điếu nhập lậu có rất nhiều tác hại. Bởi, làm thất thu ngân sách, ảnh hưởng đến công ăn việc làm của người lao động cũng như các ngành sản xuất phụ trợ.

Đối với người tiêu dùng, do thuốc lá nhập lậu nên không rõ nguồn gốc xuất xứ, không được kiểm soát và bảo đảm chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm, không được cảnh báo về sức khỏe. Tỷ lệ các thành phần độc hại (như coumarin) và tỷ lệ các thành phần khác như tar và nicotin trong các mẫu thuốc lá Jet và Hero nhập lậu (là hai sản phẩm thuốc lá lậu chủ yếu, hiện chiếm tới 80 - 90% tổng lượng thuốc lá nhập lậu vào Việt Nam), đều vượt quá mức cho phép của Bộ Y tế.

Chiêu thức tinh vi

Tình hình buôn lậu thuốc lá trong thời gian này, đặc biệt là gần Tết Nguyên Đán diễn biến phức tạp và có chiều hướng gia tăng, phương thức vận chuyển thuốc lá cũng có nhiều thay đổi và ngày càng tinh vi hơn.Thủ đoạn hoạt động phạm tội tuy không mới nhưng rất tinh vi, thuốc lá điếu nhập lậu vận chuyển đến địa bàn thành phố thường bị phân tán, xé lẻ, ngụy trang kín đáo, trộn lẫn giữa các hàng hóa khác hoặc thuê mướn người khác vận chuyển bằng nhiều phương tiện khác nhau và không tập kết hàng như trước nhằm đối phó với cơ quan chức năng.

Không những thế, buôn lậu thuốc lá diễn ra ở tất cả các tuyến biên giới gồm đường bộ rất dài từ phía Bắc, phía Tây Bắc giáp Lào, Tây Nam giáp Campuchia và tuyến biển. Đáng lưu ý, tại tuyến biển giới buôn lậu lộng hành một cách trực tiếp, ai cũng có thể nhìn thấy và chiêu thức tinh vi với việc gửi các lô hàng đi vào các cảng nội địa. Ngoài ra, tại tuyến hàng không tình trạng buôn lậu cũng diễn ra phức tạp với việc tuồn các loại thuốc lá đắt tiền như xì gà.

Bên cạnh các tuyến biên giới, tình trạng buôn lậu thuốc lá trong thị trường nội địa cũng rất phức tạp.

Dù phương thức không mới nhưng các đối tượng vận chuyển lại ngày một liều lĩnh, vận chuyển bằng mô tô, xe máy với tốc độ cao để lực lượng chức năng không thể ngăn chặn được.

Thậm chí các đối tượng còn liều lĩnh tính mạng và sẵn sàng đâm thẳng vào lực lượng chặn bắt ở khu vực biên giới như hải quan hay biên phòng. Các đối tượng còn sẵn sàng dùng công cụ vũ khí thô sơ để chống lại lực lượng chức năng, gây thương tích cho các chiến sĩ làm nhiệm vụ.

Ngoài ra, một khó khăn cho lực lượng chức năng là công cụ hỗ trợ trong phòng chống buôn lậu, đặc biệt là buôn lậu thuốc lá đang rất thiếu và chưa đáp ứng được nhu cầu hiện nay.

Đây là vấn đề nóng, bức xúc hiện nay trước thực trạng buôn lậu thuốc lá đang diễn ra rất tinh vi, liều lĩnh và manh động.

Nguyên nhân khó giải quyết

Buôn lậu thuốc lá ngày càng mạnh động bất chấp sự kiểm soát của pháp luật do một số người có thu nhập thấp mua bán kiếm lời để sinh sống, bởi thuốc lá nhập lậu có lợi nhuận rất hấp dẫn bởi không chịu các mức thuế suất cao và ngày càng tăng .

Trong khi sản xuất kinh doanh trong nước được quản lý chặt chẽ bởi các quy định pháp lý nghiêm ngặt, thì việc buôn lậu thuốc lá lậu lại đang có nhiều bất cập gia tăng gây thất thu ngân sách Nhà nước hàng chục nghìn tỷ đồng mỗi năm và đặc biệt gây mất trật tự xã hội.

Thuốc lá có sự hấp dẫn, gọn nhẹ và dễ vận chuyển, lợi nhuận cao, trốn tất cả các loại thuế gồm thuế tiêu thụ đặc biêt, đóng góp Quỹ phòng chống tác hại thuốc lá, thuế giá trị gia tăng và thuế nhập khẩu. Trong khi đó, đối tượng buôn lậu chủ yếu là nhóm cư dân biên giới không có việc làm ổn định, thông thạo ngôn ngữ, địa bàn để tham gia vận chuyển thuê hàng lậu... khi các lực lượng chức năng bắt giữ lại sẵn sàng chống trả lực lượng chức năng để cướp hàng.

Không thể không nhắc tới trách nhiệm của các cơ quan chức năng. Nhiều đơn vị chưa đánh giá sát sao và quyết liệt trong việc xử lý vấn nạn thuốc lá lậu. Ở một số nơi còn có hiện tượng thờ ơ, lúng túng trong việc chống buôn lậu thuốc lá. Chúng ta cũng không thể không đặt dấu hỏi nghi ngờ về dấu hiệu nhóm lợi ích, về sự bảo kê trong vấn đề này, không ngoại trừ ở đây những lợi ích liên quan đến tham nhũng.

Biện pháp đẩy lùi

Để phòng chống buôn lậu thuốc lá, Nhà nước cần sử dụng các biện pháp kinh tế, đảm bảo đời sống, công ăn việc làm cho người dân ở khu vực biên giới. Đồng thời, đẩy mạnh công tác tuyên truyền cho người dân về tác hại của thuốc lá lậu, không chỉ gây hại về sức khỏe và tinh thần mà còn làm thất thu ngân sách…

Luật pháp cần tạo điều kiện cho các lực lượng như hải quan, biên phòng được phép điều tra, khởi tố những kẻ đứng đầu đường dây buôn lậu thuốc lá. Xây dựng các cơ chế phối hợp với các quốc gia như Campuchia, Lào… trong công tác phòng chống thuốc lá lậu.

Buôn lậu thuốc lá là vấn đề đáng lo ngại bởi hệ lụy của việc mua bán, vận chuyển, tàng trữ thuốc lá nhập lậu đối với kinh tế , trật tự an toàn xã hội và sức khỏe của con người là rất nghiêm trọng. Vì vậy, chúng ta cần có nhận thức đúng đắn và chung tay hành động kịp thời để đẩy lùi vấn nạn này.

• Thị trường rượu Tết: Hỗn loạn ma trận rượu thật giả

• Quảng Bình bắt giữ hơn 60kg pháo lậu giấu trong xe chở hoa quả

• Vụ sản phẩm Mộc Xuân: “Lột xác” để né tránh sai phạm?

Bùi Hương