Phát biểu giải trình tại phiên thảo luận, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, theo quy định hiện hành, vấn đề quản lý cung ứng, kinh doanh xăng, dầu được giao cho 7 bộ, ngành, cơ quan chức năng và chính quyền 63 tỉnh, thành phố thực hiện. Vì vậy, để làm tốt việc này không chỉ cần mỗi ngành, mỗi cơ quan chức năng ở Trung ương và chính quyền địa phương làm tốt, mà quan trọng hơn là phải hợp tác với nhau một cách chặt chẽ, nhuần nhuyễn và hiệu quả, nhất là trong bối cảnh thị trường thế giới và trong nước rất dị biệt như vừa qua.

“Để xăng dầu tới tay người dân, không chỉ cần có sự vận hành thông suốt của 34 doanh nghiệp đầu mối, 332 thương nhân phân phối thuộc trách nhiệm cấp phép và quản lý của Bộ mà còn cần vai trò quyết định của 17.000 đại lý, cửa hàng bán lẻ kinh doanh xăng dầu do chính quyền địa phương cấp phép và quản lý”, Bộ trưởng Diên nhấn mạnh.

"Để xảy ra hiện tượng thiếu hàng cục bộ ở hệ thống thương nhân phân phối và cửa hàng bán lẻ ở TP Hồ Chí Minh và một số tỉnh phía Nam là điều rất đáng tiếc và bất thường", Bộ trưởng nói. Đặc biệt, tại thời điểm đầu tháng 10, cả nước còn tới 3 triệu m3 xăng, dầu, kể cả dự trữ thương mại sản xuất của các nhà máy trong nước và nhập khẩu trong kỳ của 34 doanh nghiệp đầu mối đủ nguồn cung cho đến gần hết tháng 11. Chưa kể các nhà máy sản xuất tiếp, các doanh nghiệp nhập khẩu tiếp theo kế hoạch.

Bộ trưởng cho biết ngoài nguyên nhân khách quan từ thế giới như biến động tỷ giá, đứt gãy nguồn cung, khủng hoảng năng lượng, lạm phát tăng cao, còn nguyên nhân chủ quan trong nước do doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu khó tiếp cận vốn và bảo lãnh tín dụng của ngân hàng.

“Các doanh nghiệp đang rất cần nới trần vay, cần ưu đãi về lãi suất, cần chia sẻ và hỗ trợ về điều kiện thanh khoản thì mới có thể duy trì được hoạt động. Đây được xem là điều kiện tiên quyết để các doanh nghiệp xăng dầu có thể tồn tại, phát huy vai trò quan trọng của mình trong cung ứng cho xã hội mặt hàng đặc biệt này”, Bộ trưởng Bộ Công Thương nói. Ông Diên cho biết, đang phối hợp với Ngân hàng Nhà nước kịp thời tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu về tiếp cận nguồn vốn bảo lãnh tín dụng.

Ngoài ra, trong bối cảnh khan hàng, nhiều chi phí phát sinh, định mức lỗi thời nhưng chưa được cập nhật đầy đủ, phản ánh trong công thức tính giá khiến doanh nghiệp càng làm càng lỗ; tình trạng thiên tai bão lũ xảy ra cũng khiến các chuyến tàu, chuyến xe chở xăng dầu cung ứng cho bán lẻ chậm trễ.

“Việc cơ quan chức năng triệt phá thành công một số vụ buôn lậu, làm giả xăng dầu với số lượng lớn cũng ít nhiều ảnh hưởng đến tình hình kinh doanh xăng dầu”, theo Bộ trưởng Công Thương.

Cuối cùng, ông Diên cho biết TP.HCM và các tỉnh phía Nam có tới 146/332 thương nhân phân phối, chiếm 44% cả nước. Qua khảo sát, ngành công thương thấy nhiều thương nhân ký hợp đồng mua hàng của nhiều doanh nghiệp đầu mối nhưng không thực hiện mua hàng thường xuyên, khiến doanh nghiệp đầu mối không thể chủ động hàng trong kỳ.

Vì vậy Bộ trưởng Bộ Công Thương đề nghị khẩn trương rà soát, cập nhật, phản ánh định mức chi phí, tạo nguồn, chi phí phát sinh thực tế vào công thức tính giá cơ sở để các hoạt động tạo nguồn, cung ứng, phân phối xăng dầu diễn ra một cách thuận lợi và lành mạnh.

Minh Anh