Hiện nay, chỉ dẫn địa lý "Điều Bình Phước" đã được giao cho 91 đơn vị cấp xã thuộc các huyện và 9 doanh nghiệp cấp sản phẩm điều rang muối và điều nhân trắng.

Ở thị trường quốc tế, hạt điều Bình Phước đã xuất khẩu đến 59 nước, khu vực và vùng lãnh thổ.

Đẩy mạnh quảng bá hạt điều "ngon nhất thế giới"

Không chỉ đưa ra quy hoạch, định hướng, cơ chế, chính sách, với vai trò cơ quan quản lý Nhà nước, tỉnh Bình Phước còn trực tiếp hỗ trợ người dân, doanh nghiệp về giống cây, xây dựng thương hiệu, liên kết đầu ra, xuất khẩu...

Cụ thể, chương trình hỗ trợ giống cây điều, được triển khai từ năm 2018 đến năm 2022 đã hỗ trợ cụ thể được 481.175 cây điều giống, tương ứng 2.405 ha diện tích được tái canh và trồng mới.

Chương trình phát triển hợp tác kinh tế - việc hình thành các chuỗi liên kết điều, đến nay đã có 46 hợp tác xã điều, với diện tích gần 20.000 ha, trong đó có khoảng 3.200 ha điều hữu cơ.

Tỉnh cũng không ngừng hỗ trợ các doanh nghiệp chế biến điều theo hướng quy mô lớn, thiết bị và công nghệ hiện đại, sản phẩm có chất lượng, đủ sức cạnh tranh trên thị trường trong nước và thế giới.

Để đưa thương hiệu hạt điều "ngon nhất thế giới" đến gần hơn với thị trường quốc tế, tỉnh Bình Phước phối hợp với Tham tán Thương mại Việt Nam tại Nhật Bản và Ả Rập Xê Út hỗ trợ doanh nghiệp được trưng bày miễn phí tại Đại sứ; hỗ trợ doanh nghiệp tham gia các Hội nghị kết nối giữa các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu hạt điều của tỉnh với các doanh nghiệp Châu âu, Mỹ, Hàn Quốc, Singapore,...

Tại thị trường Trung Quốc, các doanh nghiệp được hướng dẫn đăng ký sản xuất thực phẩm, hỗ trợ chế biến sâu, ban hành các biện pháp quản lý an toàn thực phẩm xuất nhập khẩu.

Mỗi năm, Bình Phước cũng tổ chức 1 Hội nghị kết nối tiêu thụ trái cây và hàng nông sản của tỉnh; hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã xây dựng website thương mại điện tử, xây dựng điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP tại siêu thị.

Không ngừng mở rộng diện tích

Giai đoạn 2020 - 2025, tỉnh Bình Phước đặt ra là quy hoạch ổn định diện tích điều hiện có; sử dụng các giống điều đã được Bộ Nông nghiệp - Phát triển nông thôn và địa phương công nhận trong trồng mới, tái canh vườn điều; từng bước cải tạo, tái canh bằng giống mới năng suất đạt từ 2,5 tấn/ha trở lên. Triển khai nghiên cứu giống mới của tỉnh với mục tiêu đạt từ 4,5 tấn/ha trở lên để từng bước đưa vào canh tác.

Bình Phước cũng phấn đấu có ít nhất 50% diện tích điều được sản xuất theo quy trình được chứng nhận; diện tích trồng xen, nuôi ghép dưới tán điều đạt ít nhất 10.000ha theo hướng đa canh. Mỗi huyện có vùng chuyên canh điều phải xây dựng ít nhất 1 mô hình liên kết chuỗi giá trị. Tổng sản lượng điều đến năm 2025 đạt trên 316 nghìn tấn.

Trong lĩnh vực chế biến, tỉnh đưa ra mục tiêu ổn định công suất thiết kế hiện nay 500 nghìn tấn/năm; hoàn thành việc xây dựng thương hiệu sản phẩm điều Bình Phước. Chế biến sâu nhân điều đạt 10.000 tấn/năm. Tổng kim ngạch xuất khẩu đạt trên 800 triệu USD.

Đến năm 2030, địa phương này ổn định vùng chuyên canh điều khoảng 180 nghìn ha; tiếp tục cải tạo, tái canh bằng giống mới năng suất đạt từ 2,5 - 4,5 tấn/ha trở lên.

Phấn đấu 100% diện tích điều được sản xuất theo quy trình được chứng nhận; diện tích trồng xen, nuôi ghép dưới tán điều đạt ít nhất 50% theo hướng đa canh; có 100% cơ sở chế biến và hộ trồng điều tham gia mô hình liên kết chuỗi giá trị theo chuẩn quốc tế; tổng sản lượng điều đến năm 2030 đạt khoảng 500 nghìn tấn.

Nâng cao tỷ lệ cơ sở chế biến có công nghệ hiện đại, đảm bảo nghiêm ngặt an toàn vệ sinh thực phẩm; chế biến sâu nhân điều đạt khoảng 1/3 sản lượng; tổng kim ngạch xuất khẩu đạt bình quân 1 tỷ USD/năm.

Theo lãnh đạo Sở NN&PTNT Bình Phước, để đạt được những mục tiêu trên, tỉnh đã lập bản đồ vùng chuyên canh điều của tỉnh, giai đoạn 2020 - 2025 và tầm nhìn đến năm 2030, cấp sổ giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc hợp đồng giao khoán cho các hộ trồng điều.

Đối với giống điều, trước mắt tiếp tục bình tuyển các cây đầu dòng để cung ứng giống tại địa phương; chỉ đạo cơ quan chức năng hoặc hợp đồng với các tổ chức khoa học nghiên cứu giống điều mới với mục tiêu đạt từ 2,5 - 4,5 tấn/ha.

Đồng thời, thúc đẩy hình thành các hình thức hợp tác kinh tế hoặc hợp tác xã... phù hợp, nhằm hỗ trợ, tiếp nhận và ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, thông tin thị trường, giá cả; tiếp cận các chính sách của Nhà nước và phối hợp thực hiện tốt các biện pháp kỹ thuật tăng năng suất, chất lượng, hiệu quả, nâng cao thu nhập cho người trồng điều.

Hỗ trợ các doanh nghiệp điều xây dựng vùng nguyên liệu, hình thành mạng lưới thu mua ổn định, trực tiếp đến tổ chức của nông dân, chấm dứt tình trạng tranh mua, tranh bán, mua bán qua nhiều khâu trung gian ảnh hưởng đến chất lượng, giá cả.

Bình Phước cũng đã xây dựng được cách tiếp cận mới trong xây dựng chỉ dẫn địa lý Bình Phước cho sản phẩm hạt điều với 5 quan điểm: Sản phẩm bảo hộ, phương pháp chuyên gia, khu vực địa lý tương ứng, nghiên cứu khu vực bảo hộ, việc khoanh vùng địa lý phải đảm bảo tính khả thi trong quản lý.

Cùng với đó, tỉnh Bình Phước có chủ trương đẩy mạnh ứng dụng khoa học - kỹ thuật vào nông nghiệp, trong đó có ngành điều. 

Trong những năm tới, Bình Phước sẽ hình thành ít nhất 2 chuỗi liên kết sản xuất điều quy mô 100 ha/chuỗi, tại 2 huyện Bù Đăng và Bù Gia Mập. Song song đó, phấn đấu đạt ít nhất 5 nghìn ha điều được sản xuất theo quy trình được chứng nhận.

Với những định hướng, chiến lược xây dựng và phát triển của tỉnh, hạt điều Bình Phước hứa hẹn sẽ ngày càng khẳng định được thương hiệu trên thị trường thế giới, giúp kim ngạch xuất khẩu sản phẩm này càng nhân lên.

Quang Hải - Hoàng Hải