Tiêm vắc xin hiện là biện pháp an toàn và hiệu quả, giúp hạn chế lây nhiễm SARS-CoV-2 đồng thời là yếu tố quan trọng để chấm dứt đại dịch COVID-19. Trên thực tế, hiệu quả bảo vệ của vắc xin đối với mỗi người là khác nhau. 

Theo một nghiên cứu trước đây, béo phì có thể làm phức tạp quá trình điều trị COVID-19. Tuy nhiên, mới đây, các chuyên gia tại Đại học Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) cho biết béo phì cũng có thể làm giảm hiệu quả của vắc xin COVID-19.

Nghiên cứu mới dựa trên số liệu của 124 người trưởng thành bị béo phì nghiêm trọng (độ tuổi trung bình từ 42 đến 63) và 166 người có cân nặng bình thường (độ tuổi trung bình từ 39 đến 47) ở Thổ Nhĩ Kỳ.  Nhóm đối tượng béo phì có chỉ số khối cơ thể (BMI) - chỉ số dựa trên chiều cao và cân nặng - trên 40.

Những người tham gia đều đã được tiêm hai liều vắc xin Pfizer/BioNTech hoặc vắc xin CoronaVac do công ty Trung Quốc Sinovac sản xuất. Ngoài ra, trong quá trính kiểm tra hồ sơ lây nhiễm cũng xác định được 70 người trong tổng số đã từng nhiễm COVID-19 trước đó.

Bốn tuần sau liều thứ hai, các chuyên gia tiến hành thu thập mẫu máu từ những người tham gia để đo mức độ kháng thể chống lại vi rút SARS-CoV-2 của họ.

Kết quả cho thấy trong số những người tham gia chưa bị nhiễm COVID-19 và đã tiêm vắc xin Pfizer/BioNTech, nồng độ kháng thể ở những người có cân nặng bình thường cao hơn gấp 3 lần so với những người béo phì nghiêm trọng.

Thậm chí con số này còn chênh lệch nhiều hơn ở những người chưa bị nhiễm COVID-19 và được tiêm vắc xin CoronaVac. Theo đó, nồng độ kháng thể ở những đối tượng đã tiêm vắc xin CoronaVac có cân nặng bình thường cao hơn gấp 27 lần so với những người thừa cân nghiêm trọng.

Mặt khác, trong số những người đã từng nhiễm COVID-19 và được tiêm Pfizer/BioNTech hoặc CoronaVac, mức độ kháng thể tương tự nhau ở cả người béo phì nặng và người cân nặng bình thường.

Các chuyên gia cũng phát hiện ra hai loại vắc xin được sử dụng trong nghiên cứu đã kích hoạt các mức độ phản ứng miễn dịch khác nhau ở những người béo phì nghiêm trọng. Họ cũng xác định việc đã từng nhiễm SARS-CoV-2 hay không có tác động nhất định đến lượng kháng thể được tạo ra sau khi tiêm vắc xin.

Đồng tác giả nghiên cứu, giáo sư Volkan Demirhan Yumuk tại Đại học Istanbul ở Thổ Nhĩ Kỳ, cho biết: “Nghiên cứu của chúng tôi chỉ ra rằng trí nhớ miễn dịch sinh ra sau khi khỏi COVID-19 làm thay đổi cách cơ thể phản ứng với việc tiêm chủng, đồng thời hai liều vắc xin Pfizer/BioNTech có thể tạo ra nhiều kháng thể hơn đáng kể so với CoronaVac ở những người bị béo phì nặng, bất kể tiền sử nhiễm trùng”.

Các phát hiện trên đã được công bố tại Đại hội về bệnh béo phì ở châu Âu ở Maastricht, Hà Lan.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ,, phát hiện này có ý nghĩa đối với Hoa Kỳ, nơi hơn 9% dân số bị béo phì nghiêm trọng, tương đương với tỷ lệ cứ 10 người thì có hơn 4 người bị béo phì.

Tại Đại hội, ông Yumuk nhận định những kết quả của nghiên cứu mới không những cung cấp thông tin mới về phản ứng của kháng thể với vắc xin SARS-CoV-2 ở những người bị béo phì nặng, mà còn củng cố tầm quan trọng của việc ưu tiên và tăng cường tiêm vắc xin cho nhóm người dễ bị tổn thương này.

Tuy nhiên, ông cũng lưu ý “cần nghiên cứu thêm để xác định xem liệu các mức kháng thể cao hơn này có cung cấp khả năng bảo vệ tốt hơn chống lại COVID-19 hay không”.

Ngọc Đỗ