Các loại phần mềm độc hại di động

Có nhiều loại phần mềm độc hại khác nhau chứa các đặc điểm và đặc tính riêng:

• Vi-rút là loại phần mềm độc hại phổ biến nhất và được xác định là một chương trình độc hại có thể tự thực thi và lây lan bằng cách lây nhiễm các chương trình hoặc tệp khác.
• Worm là một loại phần mềm độc hại có thể tự tái tạo mà không cần chương trình chủ; sâu thường lây lan mà không có bất kỳ sự tương tác của con người hoặc chỉ thị từ các tác giả phần mềm độc hại.
• Trojan là một chương trình độc hại được thiết kế như một chương trình hợp pháp; được kích hoạt sau khi cài đặt, Trojans có thể thực thi các chức năng độc hại của chúng.
• Spyware là một loại phần mềm độc hại được thiết kế để thu thập thông tin và dữ liệu về người dùng và quan sát hoạt động của họ mà họ không hề biết.

Điện thoại di động có thể bị nhiễm phần mềm độc hại như thế nào?

Cho đến nay, cách phổ biến nhất mà thiết bị của bạn có thể bị “xâm nhập” khi bạn tải xuống một ứng dụng độc hại. Tội phạm mạng có thể vi phạm bản quyền một ứng dụng hiện có và công bố chúng trên Play Store (hoặc đâu đó tương tự) để người dùng tải xuống ứng dụng mang phần mềm độc hại vào thiết bị của họ. Tin tặc sẽ lợi dung các “lỗ hổng” trong hệ điều hành cũ nên việc thường xuyên cập nhật thiết bị của bạn với phần mềm mới nhất là điều rất quan trọng.

Phương pháp truyền virus thông qua email giả cũng có thể là mối đe dọa cho điện thoại di động. Nếu bạn nhấp vào một liên kết trên một email hoặc văn bản lừa đảo, nó có thể sẽ đưa bạn đến một trang web giả và tự động tải phần mềm độc hại vào thiết bị của bạn.

Dữ liệu của bạn sẽ bị đánh cắp khi sử dụng Wifi công cộng. Đúng vậy, tất cả mọi người kết nối với một mạng WiFi mở thì dữ liệu của họ cũng sẽ bị nhìn thấy vì WiFi công cộng thường không được mã hóa, kẻ tấn công có thể chặn luồng dữ liệu giữa người dùng và điểm truy cập.

Dấu hiệu của một cuộc tấn công phần mềm độc hại trên điện thoại?

Dưới đây là một số dấu hiệu để nhận biết điện thoại đã bị nhiễm phần mềm độc hại:

- Xuất hiện ứng dụng lạ: Tương tự như trên máy tính, khi phần mềm độc hại xâm nhập vào điện thoại, nó sẽ khiến thiết bị hoạt động không bình thường và âm thầm cài đặt thêm những ứng dụng lạ. Khi gặp trường hợp này, bạn hãy vào Settings (cài đặt) > Apps (ứng dụng), chọn các ứng dụng lạ và nhấn Uninstall để gỡ bỏ.

- Sử dụng nhiều dữ liệu di động: Về cơ bản, đa số các phần mềm độc hại thường âm thầm thu thập dữ liệu người dùng, đơn cử như thông tin tài khoản, số thẻ tín dụng, danh bạ, tin nhắn… sau đó gửi về máy chủ từ xa, do đó, dữ liệu di động trên máy sẽ bị hao hụt đáng kể.

- Hiệu suất thiết bị giảm đột ngột: Hiệu suất thiết bị sẽ giảm đi đáng kể tùy thuộc vào độ tuổi của điện thoại và mức độ nghiêm trọng của phần mềm độc hại. Nếu cảm thấy điện thoại hoạt động chậm, bạn hãy thử khởi động lại thiết bị, tuy nhiên nếu triệu chứng vẫn còn như cũ thì nhiều khả năng thiết bị đã bị dính phần mềm độc hại.

- Pin nhanh hết: Hầu hết các phần mềm độc hại đều được thiết kế để chạy nền liên tục, do đó thời lượng sử dụng pin sẽ giảm đi đáng kể.

- Tiền điện thoại bị trừ bí ẩn: Một số phần mềm độc hại được thiết kế để âm thầm gửi tin nhắn đến các đầu số dịch vụ và trừ tiền của bạn.

Các khoản phí kỳ lạ trên hóa đơn hàng tháng của bạn cũng có thể là triệu chứng của vi-rút, vì một số phần mềm độc hại có thể kiếm tiền từ việc gửi văn bản cao cấp từ điện thoại của bạn mà bạn không nhận thấy. Hãy chắc chắn kiểm tra hóa đơn của bạn thường xuyên để bạn có thể sớm phát hiện bất kỳ vi-rút nguy hiểm nào.

Làm thế nào để loại bỏ phần mềm độc hại di động?

Đối với điện thoại Android:

Bạn cần bắt đầu bằng cách cài đặt Chế độ an toàn. Bạn có thể làm điều này bằng cách giữ nút tắt nguồn cho đến khi được nhắc khởi động lại thiết bị của mình về chế độ an toàn vì chế độ đó sẽ vô hiệu hóa tất cả các ứng dụng của bên thứ ba.

Bước tiếp theo là vào cài đặt và vào thư mục ứng dụng. Quét ứng dụng mà bạn nghĩ có thể là thủ phạm và loại bỏ nó bằng cách nhấp vào nút gỡ cài đặt.

Mẹo: Đôi khi nút gỡ cài đặt sẽ có màu xám và sẽ không phản hồi khi bạn nhấn vào nút đó vì ứng dụng độc hại đã tự cấp trạng thái quản trị viên. Trong trường hợp đó, bạn cần vào cài đặt bảo mật và hủy kích hoạt quyền quản trị viên cho ứng dụng độc hại đang được đề cập. Sau đó, bạn có thể xóa ứng dụng khỏi danh sách.

Trong trường hợp vẫn không thể xóa phần mềm độc hại khỏi thiết bị của mình, bạn sẽ cần phải thiết lập lại toàn bộ cài đặt gốc bằng cách vào cài đặt điện thoại của bạn và xóa tất cả dữ liệu. Hãy chắc chắn rằng bạn đã sao lưu bất kỳ tệp quan trọng nào trước khi bạn thực hiện việc này vì mọi dữ liệu sẽ "biến mất" sau đó.

Đối với điện thoại iOS:

Phần mềm độc hại trên iOS hiếm hơn nhiều so với phần mềm độc hại trên Android nhưng các cuộc tấn công vẫn có thể xảy ra.

Cấu trúc hộp cát của iOS giúp hạn chế mọi quyền truy cập của ứng dụng, ngăn chặn mọi phần mềm độc hại lây lan và làm hỏng các ứng dụng khác hoặc hệ điều hành. Điều này có nghĩa là khá đơn giản để xem đâu là ứng dụng bị xâm nhập khiến điện thoại của bạn gặp trục trặc. Bạn sẽ chỉ gặp vấn đề khi ứng dụng đang được mở.

Trước tiên, hãy xem liệu có phiên bản mới hơn của ứng dụng trong App Store không, vì sự cố có thể đã được xác định và giải quyết trong bản cập nhật mới. Nếu không, bạn sẽ cần xóa hoàn toàn ứng dụng khỏi thiết bị của mình bằng cách gỡ cài đặt ứng dụng.

Nếu vi- rút biểu hiện dưới dạng chuyển hướng đến trang Web spam, bạn hãy xóa lịch sử và dữ liệu Safari của mình.

Mẹo bảo mật điện thoại di động của bạn

•  Chỉ tải xuống ứng dụng từ các kho ứng dụng chính thức
•  Tránh các kho ứng dụng của bên thứ ba.
•  Kiểm tra xem bạn có đang tải xuống ứng dụng từ nhà phát triển chính thức hoặc có uy tín không.
•  Đọc đánh giá ứng dụng. Chúng sẽ cung cấp cho bạn thông tin bạn cần.
•  Luôn bật công cụ xác minh ứng dụng.
•  Đừng để bị lừa bởi các ứng dụng miễn phí.
•  Cập nhật điện thoại của bạn thường xuyên.
• Google bị phạt 50 triệu EUR vì vi phạm qui định bảo mật dữ liệu
• Cách khắc phục lỗi không thể chia sẻ bằng Bluetooth trên iPhone?
• Cảnh báo: Phát hiện 14 ứng dụng trên iPhone có chứa mã độc

Hoàng Ánh