Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư (CMCN 4.0) diễn ra mạnh mẽ trên quy mô toàn cầu, với tốc độ nhanh hơn những gì đã xảy ra từ trước đến nay và được dự báo làm thay đổi toàn bộ hệ thống sản xuất, quản lý và quản trị trên toàn thế giới. Cuộc cách mạng này làm cho thế giới chúng ta “phẳng hơn”, bé hơn và phụ thuộc lẫn nhau hơn. Mỗi quốc gia đều đang đứng trước những cơ hội và thách thức.

Nhiều quốc gia đang phát triển đã bị lỡ cơ hội tận dụng các thành tựu của các cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật trước đó để phát triển đất nước. Vì thế, CMCN 4.0 được cho là cơ hội vàng để các nước đang phát triển nắm bắt cơ hội và vươn lên. Để tận dụng cơ hội từ cuộc CMCN 4.0, mỗi quốc gia cần xác định những tác động của nó đối với từng lĩnh vực.

Trong bối cảnh đó, lĩnh vực sở hữu trí tuệ cũng không ngoại lệ, cần được đặt trọng tâm ưu tiên nhằm đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế. Trong thời đại CMCN 4.0, sở hữu trí tuệ trở thành một trong những công cụ được sử dụng để nâng cao sức cạnh tranh của doanh nghiệp và cả nền kinh tế.CMCN 4.0 với internet vạn vật (IoT), dữ liệu lớn (Big data), trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ phần mềm, các mô hình kinh doanh mới… đặt ra những vấn đề cấp bách về chuyên môn.

Đó là các vấn đề liên quan tới xác lập quyền trong xử lý đơn liên ngành hay ứng dụng AI vào xử lý đơn, sử dụng Big data cho hoạt động của cơ quan sở hữu trí tuệ và bảo hộ AI cùng những kết quả tạo ra từ AI… Cuộc CMCN 4.0 tác động mạnh mẽ đến sự phát triển, thay đổi của hệ thống sở hữu trí tuệ.

Trước vấn đề này, Sở Khoa học và Công nghệ TP Cần Thơ tổ chức Hội thảo “Giải pháp thúc đẩy bảo hộ và thực thi quyền sở hữu trí tuệ (SHTT) trong bối cảnh cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư”.

Tính đến nay, TP Cần Thơ có 5.859 đơn đăng ý bảo hộ được chấp nhận và 4.086 văn bằng bảo hộ được cấp cho khoảng 1.100 tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp. Tuy nhiên, tỷ lệ doanh nghiệp được bảo hộ sở hữu công nghiệp còn thấp so với tổng số doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh của thành phố. Trong đó, bảo hộ nhãn hiệu chiếm 95%, kiểu dáng công nghiệp chiếm 4% và sáng chế/giải pháp hữu ích chỉ chiếm khoảng 1%.

Trong bối cảnh Cách mạng Công nghiệp 4.0, vấn đề bảo hộ quyền SHTT càng trở nên bức thiết. Vấn đề xâm phạm quyền SHTT trong môi trường số ngày càng phức tạp và việc thực thi trở nên khó khăn hơn. Từ thực tế đó, các đại biểu tập trung thảo luận các vấn đề: pháp luật bảo hộ quyền SHTT; hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp thương mại hóa sản phẩm thích ứng với cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0; tác động của cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0 đến phát triển kinh tế - xã hội và hoạt động SHTT cho doanh nghiệp…

Nhiều ý kiến cho rằng, thời gian tới, các chính sách bảo hộ quyền SHTT cần được điều chỉnh, bổ sung thỏa đáng vừa đảm bảo phát triển khoa học, công nghệ và đảm bảo an ninh, bảo mật. Rà soát, sửa đổi, bổ sung pháp luật; nâng cao năng lực cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp và công chúng; ứng dụng công nghệ số vào hoạt động SHTT; tăng cường trách nhiệm của các tổ chức trung gian… Ðể thúc đẩy bảo hộ quyền SHTT trong bối cảnh Cách mạng Công nghiệp 4.0, cần có sự chung tay của tất cả các chủ thể nâng cao nhận thức về vai trò SHTT trong đổi mới sáng tạo, hình thành văn hóa SHTT trong toàn xã hội. Các chủ thể sáng tạo cần nâng cao hơn nữa năng lực sử dụng công cụ SHTT vào hoạt động nghiên cứu triển khai cũng như kịp thời đăng ký xác lập quyền SHTT đối với các tài sản trí tuệ của mình…

Hạ Vân