Phát biểu khai mạc, TSKH. Phan Xuân Dũng cho biết, thời gian qua công tác tư vấn và phản biện và giám định xã hội do Liên hiệp Hội Việt Nam đứng ra chủ trì đã tập hợp được các nhà khoa học, các hội thành viên, các tổ chức khoa học và công nghệ trực thuộc, góp ý và tư vấn hàng trăm văn bản quan trọng của Nhà nước, của Đảng, Chính phủ, được Đảng, Nhà nước, Chính phủ, người dân đánh giá cao và ghi nhận.

Nội dung của Hội thảo liên quan đến việc áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu, đây là một nhiệm vụ quan trọng, là vấn đề nóng của các diễn đàn kinh doanh tại Việt Nam.

“Vì thế, tôi hoan nghênh Ban lãnh đạo Viện Quản trị chính sách và chiến lược. Dù mới được thành lập, nhưng đã chủ động sáng kiến tham mưu cho Chính phủ về đánh giá tác động của thuế suất tối thiểu toàn cầu và khuyến nghị cho chính sách Việt Nam”, TSKH. Phan Xuân Dũng cho hay.

Bà Nguyễn Thy Nga, Viện trưởng Viện Quản trị chính sách và chiến lược phát triển (Liên hiệp Hội Việt Nam) cho biết, theo thống kê, hiện có 1.100 doanh nghiệp là công ty con của các Tập đoàn đa quốc gia (MNEs) có doanh thu hơn 750 triệu Euro trên toàn cầu.

Thuế thu nhập doanh nghiệp của Việt Nam hiện nay là 20%, cao hơn mức thuế tối thiểu đề xuất. Tuy nhiên, chúng ta đang dành nhiều mức thuế ưu đãi các dự án nhà đầu tư nước ngoài như: ưu đãi thuế suất 5%, 10% lên đến 15 năm; miễn, giảm thuế có thời hạn... Vì thế, thuế thực tế với các doanh nghiệp FDI trong kỳ ưu đãi trung bình là 12,3%.

Thuế suất doanh nghiệp được coi là một biến trong mô hình FDI đa biến. Trong hầu hết các trường hợp, tác động của việc giảm phần trăm thuế doanh nghiệp được dự đoán sẽ dẫn đến mức tăng FDI ước tính. Các động lực FDI quan trọng khác như quy mô thị trường, nhân công, sự ổn định, môi trường kinh doanh… đóng vai trò chính trong việc thúc đẩy các quyết định giúp các nước duy trì năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững.

Bà Nga cho hay, không có bằng chứng nào cho thấy ưu đãi thuế làm tăng đầu tư trực tiếp nước ngoài tại ASEAN, thậm chí thực tế còn ngược lại. Hầu hết các ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp hiện tại ở ASEAN không nhằm thu hút nguồn vốn đầu tư dài hạn. Thay vào đó được sử dụng để khỏa lấp cho những yếu kém trong năng lực quản trị và cơ sở hạ tầng, và đáp ứng mong muốn ngắn hạn của các nhà đầu tư. Bên cạnh đó, ưu đãi thuế thậm chí đã tạo ra môi trường đầu tư không công bằng cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Nhiều quốc gia trên thế giới đã, đang ủng hộ, và cam kết thực hiện thuế suất tối thiểu toàn cầu theo đúng lộ trình.

“Thuế tối thiểu toàn cầu chính thức có hiệu lực từ 1//2024 và Việt Nam cần đẩy nhanh tiến trình xây dựng nội luật và thể hiện quan điểm ủng hộ thỏa thuận và cam kết thuế suất tối thiểu toàn cầu”, Bà Nga nhấn mạnh.

Vì vậy, Viện trưởng Quản trị chính sách và Chiến lược phát triển khuyến nghị, trong ngắn hạn, Việt Nam cần tham khảo ý kiến tư vấn của OECD và các chuyên gia, tổ chức quốc tế, các tập đoàn, doanh nghiệp nước ngoài lớn. Bên cạnh đó, cần xây dựng đề án về thuế suất tối thiểu toàn cầu trong quý III/2023.

PV