Tại phiên thảo luận tổ về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa chiều 6/5, các đại biểu Quốc hội đã chỉ rõ những bất cập mang tính hệ thống, đòi hỏi phải có giải pháp đồng bộ và quyết liệt.

Đại biểu Nguyễn Như So (đoàn Bắc Ninh) nhấn mạnh rằng, dù Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa đã tạo hành lang pháp lý quan trọng trong hơn 17 năm qua, song trong bối cảnh kinh tế mở cửa, nhiều quy định đã trở nên lạc hậu và thiếu đồng bộ, đặc biệt trong các vấn đề như truy xuất nguồn gốc, quản lý chất lượng thương mại điện tử và trách nhiệm của nhà sản xuất.

Theo đại biểu So, vụ việc 600 nhãn hiệu sữa giả là minh chứng điển hình cho sự thiếu sót trong cơ chế hậu kiểm. Ông phân tích: "Khi thiếu năng lực hậu kiểm, thiếu cơ chế phối hợp, thiếu sự liên thông giữa các cơ quan quản lý nhà nước thì cơ chế này trở thành kẽ hở để lợi dụng, né tránh trách nhiệm pháp lý và kiểm soát chất lượng".

Đáng chú ý, đại biểu So chỉ ra sự chồng chéo, phân tán và thiếu thống nhất trong phân công trách nhiệm giữa các bộ, ngành như Bộ Y tế, Bộ Công Thương và chính quyền địa phương. Điều này dẫn đến tình trạng không một cơ quan nào chịu trách nhiệm toàn diện, gây khó khăn trong việc quy trách nhiệm khi sự cố xảy ra, dẫn đến tình trạng đùn đẩy trách nhiệm.

Để giải quyết triệt để vấn đề này, đại biểu So đề xuất sửa đổi luật theo hướng tăng tính minh bạch, phân định rõ ràng trách nhiệm của từng bộ, ngành, đồng thời thiết lập cơ chế phối hợp liên ngành hiệu quả, quy định rõ vai trò chủ trì để tránh chồng chéo và bỏ trống trách nhiệm. Ông cũng kiến nghị bãi bỏ thủ tục công bố hợp quy, thay vào đó áp dụng mô hình doanh nghiệp tự công bố và cơ quan quản lý tăng cường kiểm tra, giám sát theo quản lý rủi ro.

Cùng quan điểm, đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (TP HCM) đề xuất nghiên cứu và định nghĩa rõ ràng về cơ chế bồi thường thiệt hại cho người tiêu dùng khi mua phải sản phẩm kém chất lượng, đặc biệt là các sản phẩm đã được nhà nước công bố là "an toàn". Bà cho rằng cơ chế này không chỉ giúp người dân tránh được mất mát mà còn tạo động lực để họ tích cực phản ánh các vấn đề về chất lượng sản phẩm.

Về vấn đề đảm bảo chất lượng hàng hóa nhập khẩu, đại biểu Nguyễn Thị Kim Anh (đoàn Bắc Ninh) đề nghị cơ quan soạn thảo giải trình về sự cần thiết của việc yêu cầu tổ chức, cá nhân nhập khẩu hàng hóa có mức độ rủi ro trung bình phải công bố hợp quy trước khi lưu thông. Bà lo ngại quy định này có thể gây khó khăn cho các đối tác thương mại và ảnh hưởng đến đàm phán mở cửa thị trường xuất khẩu của Việt Nam.

Các đại biểu Quốc hội đều thống nhất rằng việc sửa đổi Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa là cấp thiết để khắc phục những lỗ hổng hiện tại, xây dựng một cơ chế quản lý đồng bộ, minh bạch, hiệu quả, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và tạo môi trường kinh doanh thuận lợi. Đại biểu Nguyễn Thị Kim Anh cũng đề nghị xem xét chỉnh lý Luật Tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật để đảm bảo tính đồng bộ và dễ thực thi.

Minh Vân