Ngày 26/9/2025, Factor Bioscience đã nộp đơn kiện chống lại Cellectisvà AstraZeneca với cáo buộc các bên này đã xâm phạm các Bằng sáng chế Hoa Kỳ số 10,662,410, 10,829,738 và 10,982,229 của Factor. Vụ kiện được đệ trình tại Tòa án Quận Delaware.

Tại nội dung đơn kiện được nộp lên tòa án, Factor cho biết Cellectis đã sao chép công nghệ của mình để thiết kế các tế bào chỉnh sửa gen phục vụ liệu pháp điều trị ung thư. Cellectis hiện cấp phép công nghệ chỉnh sửa gen của mình cho AstraZeneca để phục vụ nghiên cứu và phát triển.

Các bằng sáng chế của Factor liên quan đến việc truyền tải và sử dụng hệ thống chỉnh sửa gen TALENs, bao gồm việc sử dụng mRNA tổng hợp để đưa TALENs vào tế bào. TALENs là các protein được thiết kế nhằm chọn lọc mục tiêu và cắt ADN, cho phép chỉnh sửa gen chính xác trên gần như bất kỳ trình tự ADN nào.

Factor cáo buộc rằng việc Cellectis sử dụng TALENs trong các chương trình chỉnh sửa gen tế bào CAR-T và tế bào gốc tạo máu đã vi phạm từng bằng sáng chế của Factor. Factor cho biết họ đã thông báo cho Cellectis về quyền sở hữu trí tuệ của mình từ năm 2013, nhưng sau đó Cellectis đã thay đổi chương trình nghiên cứu để kết hợp công nghệ được cấp bằng sáng chế của Factor mà không xin giấy phép.

Factor tiếp tục khẳng định rằng Cellectis đã sử dụng chương trình nghiên cứu dựa trên công nghệ được cấp bằng sáng chế của mình làm cơ sở cho các thỏa thuận cấp phép và hợp tác phát triển, trong đó có hợp tác với AstraZeneca. Ngoài ra, Factor còn lập luận rằng việc Cellectis sử dụng tài sản trí tuệ của mình đã góp phần dẫn đến khoản đầu tư vốn đáng kể từ AstraZeneca vào Cellectis.

AstraZeneca, có trụ sở tại Vương quốc Anh, đã đồng ý cấp phép sử dụng công nghệ chỉnh sửa gen của Cellectis vào năm 2023 nhằm phát triển các liệu pháp trong các lĩnh vực bao gồm ung thư, miễn dịch học và bệnh hiếm. Đơn kiện của Factor cáo buộc AstraZeneca vi phạm quyền bằng sáng chế của mình khi sử dụng công nghệ của Cellectis.

Theo ông Matt Angel, Đồng sáng lập, Chủ tịch và Giám đốc điều hành của Factor: “Factor tiến hành hành động pháp lý này để bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ của mình và khả năng tiếp tục đổi mới trong lĩnh vực phát triển thuốc vô cùng quan trọng này. Nếu các tập đoàn đa quốc gia lớn có thể khai thác bất hợp pháp nghiên cứu và sáng tạo của các công ty như Factor, điều đó sẽ tạo ra tác động tiêu cực đối với các đổi mới trong tương lai".

Quỳnh Trang