Theo thông tin trên tờ Trí Thức Trẻ, thời gian qua, người tiêu dùng Việt đã chấn động trước loạt phóng sự điều tra của báo Tuổi Trẻ, cáo buộc Asanzo nhập hàng điện tử từ Trung Quốc rồi xé tem "Made in China" nhưng lại quảng cáo là hàng Việt Nam, "đỉnh cao công nghệ Nhật Bản". Trước thông tin này, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu Bộ Tài chính, phối hợp với Bộ Công an, Bộ Công Thương và các cơ quan liên quan khẩn trương thực hiện điều tra Asanzo, báo cáo Thủ tướng trước ngày 30/7/2019.

Hiện nay vẫn chưa có kết luận chính thức về vụ việc, tuy nhiên nhiều nhà bán lẻ trong nước đã tiến hành ngừng bán các sản phẩm của Asanzo, cá biệt một số hệ thống còn tiến hành thu hồi TV của hãng này và hỗ trợ khách hàng đổi sang thương hiệu khác. Nguyễn Kim và Điện Máy Xanh là hai ví dụ điển hình.

Mới đây, Asanzo đã tung ra thông cáo phản hồi chính thức về việc này. Trong bức thư có chữ ký của CEO Phạm Văn Tam, Asanzo khẳng định không có chủ trương thu hồi sản phẩm, mà đây là hành động tự phát của các nhà bán lẻ. Asanzo cũng tỏ thái độ phản đối động thái này, khi khẳng định hàng hoá của mình có nguồn gốc rõ ràng và đủ điều kiện để lưu thông trên thị trường. Asanzo cũng phủ nhận hoàn toàn trách nhiệm trong quá trình đổi trả sản phẩm của người dùng với bên bán lẻ.

"Hiện nay, theo như thông tin được đăng tải trên các phương tiện truyền thông và các thông tin trên các website của quý khách hàng và quý đối tác, chúng tôi được biết Quý khách và Quý đối tác đã và đang tự thực hiện các chính sách đổi trả hàng hoá mang thương hiệu Asanzo từ người tiêu dùng hoặc các kênh phân phối khác tại các địa điểm kinh doanh, trung tâm thương mại hoặc các cửa hàng phân phối hàng hoá điện tử. Chúng tôi không có chủ trương thu hồi mọi sản phẩm mang thương hiệu Asanzo như đã nêu trên, và không đồng ý, cũng như chấp nhận các chính sách này của Quý khách hàng và đối tác, vì tất cả hàng hoá mang thương hiệu Asanzo đã và đang được đưa ra thị trường bởi chúng tôi. Asanzo khẳng định và cam kết hàng hoá kinh doanh của chúng tôi hợp pháp, được phép lưu thông trên thị trường, có nguồn gốc rõ ràng, phù hợp với các tiêu chuẩn chất lượng và kỹ thuật của Việt Nam.

"Vì vậy, chúng tôi sẽ không chịu bất kỳ trách nhiệm, nghĩa vụ, bất kỳ thiệt hại trực tiếp hoặc gián tiếp nếu có, cũng như bất kỳ vấn đề nào phát sinh từ hoặc liên quan đến hàng hoá trong toàn bộ quá trình mà Quý khách hàng và Quý đối tác tự ý thực hiện chính sách/quy trình đổi trả được nêu trên đây mà không nằm trong chính sách đổi trả, bảo hành mà chúng tôi đã công bố."

Ở một diễn biến khác, Báo Giao thông đưa tin, tại họp báo ngày 4/7, Thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải đã nêu quan điểm của Bộ này về vụ Asanzo. 

Ông Hải cho biết, Asanzo nhập khẩu cụm linh kiện từ Trung Quốc, sau đó về lắp lại thành sản phẩm rồi dán xuất xứ Việt Nam trên sản phẩm này.

“Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Tài chính làm đầu mối. Hiện nay, Bộ Công thương phối hợp làm theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ”, ông Hải nói.

Trước đó, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các cơ quan liên ngành Bộ Công an, Bộ Công Thương rà soát, kiểm tra phản ánh về nghi vấn Asanzo nhập lậu hàng Trung Quốc, dán mác “Made in Việt Nam”. Bộ Công an đã chỉ đạo và các đơn vị nghiệp vụ đang rà soát, thu thập tài liệu liên quan. Cơ quan công an cũng tiến hành xác minh các công ty liên quan tới Công ty Asanzo. Không chỉ Asanzo, lãnh đạo Bộ Công an cũng chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ kiểm tra, xác minh đối với nhiều doanh nghiệp khác. Nếu có dấu hiệu vi phạm, lực lượng chức năng sẽ xử lý.

Nói thêm về quy định hàng Việt Nam, xuất xứ Việt Nam ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu Bộ Công thương cho biết, Nghị định 43 của Chính phủ đã quy định về nhãn hàng hóa. Theo đó, các sản phẩm lưu thông trên thị trường Việt Nam đều phải được dán nhãn, trên đó có tên người sản xuất, người lưu thông”… Điều 15 Nghị định này quy định các doanh nghiệp, cá nhân lưu thông hàng hóa có trách nhiệm tự xác định thông tin đưa lên nhãn hàng hóa đó”, ông Trần Thanh Hải nói.

Về tỷ lệ nội địa hóa bao nhiêu thì được coi là hàng Việt Nam, ông Hải cho biết hiện nay Việt Nam đã tham gia nhiều hiệp định thương mại tự do trong đó có quy định về xuất xứ hàng hóa liên quan tới tỷ lệ nội địa hóa. Tuy nhiên, lãnh đạo Cục xuất nhập khẩu cho biết, hiện mới có quy định sản phẩm có tỷ lệ nội địa nội khối ASEAN từ 40% thì được hưởng ưu đãi thuế khi xuất khẩu vào Việt Nam. “Điều này không có nghĩa là cả 40% này thuộc về Việt nam mà trong đó có thể 10% Thái Lan, 5% Malaysia, 5% Philipines; còn 5% Việt Nam thì vẫn cấp xuất xứ cả khu vực”, ông Hải nói và khẳng định “hiện có quy định như vậy nhiều nhưng không có xuất xứ Việt Nam. Hiện nay chưa có quy định rõ ràng xác định xuất xứ như nào là hàng Việt Nam”.

Theo Cục xuất nhập khẩu, Bộ Công thương đề xuất xây dựng văn bản quy định hàng hóa sản xuất Việt Nam và hàng hóa sản xuất tại Việt Nam. Văn bản này sẽ ban hàng ở cấp Thông tư do Bộ trưởng Công thương ban hành. “Dự thảo hiện đang giai đoạn đầu, chưa phải là dự thảo lần 1”, lãnh đạo Cục Xuất nhập khẩu thông tin. 

Loan Hoàng